Ν. Κεραμέως: «Είμαστε έτοιμοι να τροποποιήσουμε και πάλι τα μέτρα, εφόσον χρειαστεί»

Τη διαβεβαίωση ότι το υπουργείο Παιδείας, εφόσον χρειαστεί, είναι έτοιμο να τροποποιήσει τα μέτρα τα οποία έχουν ληφθεί για να προσαρμοστεί η εκπαιδευτική διαδικασία στις νέες συνθήκες που επέβαλε η πανδημία Covid-19 εκφράζει η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, στη συνέντευξή της στη «Free Sunday».

Η κ. Κεραμέως εκφράζει την ικανοποίησή της για το ότι η νέα σχολική «χρονιά ξεκίνησε με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες και χωρίς τις ακρότητες που ίσως κάποιοι προσδοκούσαν», ενώ απονέμει τα εύσημα στην εκπαιδευτική κοινότητα για το ότι στη συντριπτική πλειονότητά της «στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων» και διαβεβαιώνει ότι οι πόρτες της είναι «πάντα ανοιχτές» για τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών.

Η υπουργός Παιδείας εντάσσει τον έλεγχο εισόδου στους πανεπιστημιακούς χώρους στο πλαίσιο της αναβάθμισης του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, το οποίο εξετάζει από κοινού με τα ιδρύματα, και υποστηρίζει ότι με τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων οικοδομείται μια νέα σχέση εμπιστοσύνης.

Σχολιάζοντας την κριτική που δέχεται, επισημαίνει ότι στην πολιτική που εφαρμόζεται στο υπουργείο Παιδείας καταλογίζεται ταυτόχρονα «συντηρητισμός» και «προοδευτισμός» και εκφράζει την άποψη ότι η ο πολιτικός κρίνεται από τη στάση και το έργο του, με τελικό παραλήπτη τον πολίτη, για το καλό της κοινωνίας και της χώρας.

Κατά την περσινή σχολική χρονιά η πανδημία ήρθε αιφνιδιαστικά και έπρεπε να βρεθούν άμεσα λύσεις. Ποιες από αυτές αποδείχθηκαν χρήσιμες σε βάθος χρόνου και ποιες από αυτές δεν θα εφαρμόσετε ξανά;

Οι λύσεις που επελέγησαν κατά περίπτωση ήταν προσαρμοσμένες στην πρώτη φάση της πανδημίας. Η εξέλιξη της πανδημίας είναι μια δυναμική διαδικασία και προσαρμοζόμαστε διαρκώς στα νέα δεδομένα, πάντοτε σύμφωνα με τις οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορονοϊού Covid-19. Τον Μάρτιο κληθήκαμε για πρώτη φορά να εφαρμόσουμε την τηλεκπαίδευση μέσα σε λίγα μόλις εικοσιτετράωρα, προκειμένου να διατηρηθεί ζωντανή η επαφή των μαθητών και φοιτητών μας με την εκπαιδευτική διαδικασία. Παρά τις δυσκολίες που συναντήσαμε, η τηλεκπαίδευση εξασφάλισε τη συνέχιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας –συνέβαλε σε αυτό καίρια η μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλαν οι εκπαιδευτικοί μας– και ήταν επικεντρωμένη κυρίως σε επαναλήψεις διδαχθείσης ύλης. Η εμπειρία που αποκομίσαμε είναι σημαντική και αξιοποιείται στη νέα φάση που διανύουμε τώρα. Πλέον υπάρχει ειδική πρόβλεψη για όσους μαθητές ή εκπαιδευτικούς ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου ή απουσιάζουν για λόγους που σχετίζονται με την πανδημία, η τηλεκπαίδευση είναι υποχρεωτική και προβλέπει την κάλυψη νέας διδακτέας ύλης. Εξελιχθήκαμε μαζί με τις συνθήκες και είμαστε έτοιμοι να τροποποιήσουμε και πάλι τα μέτρα, εφόσον χρειαστεί.

Στην αρχή η αντιπολίτευση σας κάλεσε να μην ανοίξετε τα σχολεία τον Μάιο. Στη συνέχεια ανέδειξε ιδεολογικές ενστάσεις για τις κάμερες. Μετά δημιούργησε αναστάτωση για τις μάσκες. Σε όλα προανήγγειλαν πολιτικό αποτέλεσμα, αλλά κανένα δεν είχε. Ήταν λάθος εκτιμήσεις ή απλώς απέτυχαν;

Τον περασμένο Μάιο η αξιωματική αντιπολίτευση είχε ταχθεί κατά του ανοίγματος των σχολείων, σημειώνοντας ότι ήταν «ένα αχρείαστο ρίσκο». Υπενθυμίζω ότι η απόφαση για την επαναλειτουργία των σχολείων με αυξημένα μέτρα προστασίας είχε ληφθεί –όπως και τώρα– βάσει των οδηγιών και των εισηγήσεων της επιτροπής των ειδικών, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τη σημασία που έχει για την πνευματική, κοινωνική και ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη των παιδιών η επιστροφή στο φυσικό τους περιβάλλον, το σχολείο. Και όλα κύλησαν ομαλά. Στην έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς οι ίδιες φωνές προεξοφλούσαν ότι θα σημειωθούν προβλήματα. Και πάλι η χρονιά ξεκίνησε με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες και χωρίς τις ακρότητες που ίσως κάποιοι προσδοκούσαν. Εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές έδειξαν υπευθυνότητα και τήρησαν υποδειγματικά τα μέτρα που υιοθετήθηκαν στη βάση των συστάσεων των ειδικών. Δυστυχώς, η αντιπολίτευση, και ιδιαιτέρως η αξιωματική, την ώρα που ως χώρα δίνουμε μια υγειονομική μάχη, επιλέγει να ψάχνει ένα πρόβλημα για κάθε λύση.

Είστε ικανοποιημένη από τον βαθμό ανταπόκρισης της εκπαιδευτικής κοινότητας στις νέες συνθήκες που προέκυψαν με αφορμή τον κορονοϊό;

Η υγειονομική κρίση μάς άφησε πολύτιμες εμπειρίες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις λειτούργησε και ως «καταλύτης» για να υλοποιηθούν δράσεις που θα χρειάζονταν χρόνια για να ολοκληρωθούν. Η συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Εργάστηκαν άοκνα για να διατηρήσουν τα παιδιά στενή επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία, εξοικειώθηκαν με τα νέα ψηφιακά εργαλεία, προσάρμοσαν το εκπαιδευτικό υλικό και έδωσαν τη δυνατότητα να υλοποιηθεί η εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Μετά την επαναλειτουργία των εκπαιδευτικών δομών εξήγησαν στα παιδιά τα μέτρα πρόληψης και τα βοήθησαν να προσαρμοστούν στη νέα κανονικότητα. Προφανώς υπήρξαν και δυσκολίες, αλλά χάρη και στο μεράκι και το φιλότιμο των εκπαιδευτικών μπορέσαμε να τις ξεπεράσουμε. Το ίδιο καλούμαστε να κάνουμε όλοι μαζί και πάλι.

Όπως προέκυψε από την πανδημία, ο πληθυσμός των εκπαιδευτικών είναι γερασμένος και, ειδικά στα αστικά κέντρα, ευάλωτος. Τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό;

Το υπουργείο έχει λάβει όλα τα απαραίτητα και ενδεδειγμένα από τους ειδικούς μέτρα για την προστασία των ομάδων αυξημένου κινδύνου και βεβαίως του εκπαιδευτικού προσωπικού. Με υπουργική απόφαση προβλέπεται ότι εκπαιδευτικοί οι οποίοι ανήκουν στις ομάδες αυτές δεν θα πηγαίνουν στο σχολείο αλλά θα παρέχουν σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε μαθητές που, βάσει των οδηγιών προστασίας και πρόληψης έναντι του κορονοϊού, δεν μπορούν να συμμετέχουν στη διά ζώσης διδασκαλία με φυσική παρουσία στην τάξη.

Πόσο καλή είναι η συνεργασία σας με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών;

Βασική μου αρχή είναι να ακούω και να συνομιλώ με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και τους κοινωνικούς εταίρους. Αυτό, βεβαίως, δεν προεξοφλεί ότι θα συμφωνούμε σε όλα. Ο διάλογος είναι μια γόνιμη διαδικασία και οι εποικοδομητικές προτάσεις βελτιώνουν και εμπλουτίζουν ουσιαστικά τις πολιτικές μας. Επιζητούμε κάθε εμπεριστατωμένη γνώμη, κάθε ρεαλιστική πρόταση και κάθε τεκμηριωμένη κριτική. Οι πόρτες μας είναι πάντα ανοιχτές.

Οι εκπαιδευτικοί ζήτησαν προστασία από ενδεχόμενες διώξεις γονέων για τις μάσκες. Μήπως χρειάζεται αναβάθμιση η κοινωνική αναγνώριση του ρόλου του εκπαιδευτικού μέσα στο σχολείο;

Θεσπίσαμε ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο προκειμένου να θωρακίσουμε τους εκπαιδευτικούς, την ατομική και δημόσια υγεία, αλλά και την εκπαιδευτική διαδικασία από τυχόν ακρότητες. Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική, όπως επισημαίνεται στην πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση. Διαβεβαιώνουμε τους εκπαιδευτικούς ότι προστατεύονται πλήρως από το υφιστάμενο πλαίσιο. Στην έναρξη της σχολικής χρονιάς σημειώθηκε μεμονωμένο περιστατικό σωματικής και λεκτικής βίας σε βάρος καθηγητή στην Κρήτη. Ζήτησα άμεσα να κατατεθεί αναφορά στον αρμόδιο εισαγγελέα για τις περαιτέρω ενέργειες. Στο πρόσωπο του εν λόγω εκπαιδευτικού αντικατοπτρίζεται όλο το εκπαιδευτικό δυναμικό, το οποίο υπερβάλλει εαυτόν για να στηρίξει τα παιδιά μας, τις οικογένειές τους και την κοινωνία εν συνόλω στην ιδιαίτερα δύσκολη αυτή περίοδο. Θέλω να είμαι ξεκάθαρη. Τέτοιες ενέργειες είναι αδιανόητες και δεν θα γίνουν ανεκτές.

Είπατε ότι με τις πρόσφατες αλλαγές δίνεται η δυνατότητα να απελευθερωθεί η λειτουργία της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Έχετε εικόνα αν άρχισε αυτό φέτος;

Ναι, υπάρχει ήδη μεγαλύτερη ευελιξία στη διεύρυνση του ωρολογίου προγράμματος. Για παράδειγμα, μέχρι τώρα στο νηπιαγωγείο οι εκπαιδευτικοί έπρεπε πρώτα να εφαρμόσουν το υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα και εν συνεχεία να προχωρήσουν στις επιπλέον δραστηριότητες που είχε επιλέξει το σχολείο. Τώρα είναι στην ευχέρεια του σχολείου να επιλέξει τη σειρά με την οποία θα υλοποιηθούν το υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα και οι πρόσθετες δραστηριότητες, με την προϋπόθεση βεβαίως να υλοποιείται στο ακέραιο το υποχρεωτικό ωρολόγιο πρόγραμμα. Μιας και αναφέρεστε στη μεταρρύθμιση της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ήταν μια δέσμευσή μας που έγινε πράξη. Διασφαλίζουμε την κρατική εποπτεία επί των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων, αλλά ταυτόχρονα παρέχουμε την ελευθερία και την αυτονομία να αναπτύξουν τη δράση τους, να προσφέρουν το εκπαιδευτικό τους έργο, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των γονέων και των μαθητών. Εκσυγχρονίζουμε τη λειτουργία των ιδιωτικών σχολείων, χτίζουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης. Από τον συγκεντρωτισμό, τον κρατικό παρεμβατισμό, την ακαμψία και τον περιορισμό πρωτοβουλιών προχωράμε στην αποκέντρωση, την αυτονομία, την ευελιξία, την ενίσχυση καινοτομιών και τη συνεργασία.

Θα δεχόσασταν κάποιου είδους αστυνομική λειτουργία υπό την ευθύνη των διοικητικών αρχών των πανεπιστημίων;

Το ακαδημαϊκό περιβάλλον είναι μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. Ξεκινήσαμε με την αποκατάσταση του ασύλου στην πραγματική του έννοια και την απόδοση των πανεπιστημίων σε αυτούς στους οποίους πραγματικά ανήκουν: στους φοιτητές, στους καθηγητές, στο διοικητικό προσωπικό. Δεν νοείται το πανεπιστήμιο να είναι καταφύγιο για όσους τελούν έκνομες πράξεις. Υπάρχουν ωστόσο και ευρύτερα ζητήματα και λύσεις που εξετάζουμε, από κοινού με τα ιδρύματα, στο πλαίσιο της αναβάθμισης του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα ο συστηματικός φωτισμός των πανεπιστημιακών χώρων, ο έλεγχος εισόδου. Στόχος μας πάντοτε, ένα ασφαλές ακαδημαϊκό περιβάλλον γνώσης και ελευθερίας.

Η αντιπολίτευση σας παρουσιάζει ως την επιτομή της συντηρητικής αντίληψης για την κοινωνία και την εκπαίδευση. Σας ενοχλεί αυτό ή σας δημιουργεί βαρύτερες ευθύνες απέναντι στο δικό σας πολιτικό ακροατήριο;

Το σημαντικότερο για μένα είναι να είμαι πιστή στις αρχές και τις αξίες μου. Έχω ακούσει πολλά είναι αλήθεια: την ώρα που ορισμένοι μιλούν για συντηρητισμό, ταυτόχρονα κάποιοι άλλοι στηλιτεύουν τον προοδευτισμό της πολιτικής μας. Κατά τη γνώμη μου, η ευθύνη του πολιτικού δεν υπαγορεύεται από τις ταμπέλες των επικριτών του αλλά από τη στάση και το έργο του, με τελικό παραλήπτη τον πολίτη, για το καλό της κοινωνίας και της χώρας. Αυτή είναι η πυξίδα της πορείας μου στην πολιτική, από την οποία δεν σκοπεύω να παρεκκλίνω.