Γιώργος Σαχίνης: «Η θεατρική πράξη εντάσσεται στην καθημερινότητα»

04.06.2018
Πολιτισμός

Η ανεξιχνίαστη δολοφονία το 1991 της Γαβριέλλας Ουσάκοβα, της εμβληματικής ιερόδουλης των Εξαρχείων, γίνεται η αφορμή για μια πρωτότυπη παράσταση μουσικής, λόγου και χορού στον λόφο του Στρέφη: το «Γαβριέλλας rock» από την ομάδα Όχι Παίζουμε. Ο Γιώργος Σαχίνης σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί, για να μας μεταφέρει στο μυαλό του υποτιθέμενου δολοφόνου της.

Τι σας συγκίνησε στην υπόθεση της Γαβριέλλας Ουσάκοβα;

Αφορμή για την παράσταση ήταν ο τρόπος με τον οποίο η Γαβριέλλα ήταν ανοιχτή σε όλους και όλα, ο τρόπος με τον οποίο αφομοίωνε τα σκαμπανεβάσματα και τη ρευστότητα μιας εποχής ταραχώδους και μιας δουλειάς από τις πιο σκληρές που υπάρχουν. Ένας άνθρωπος που, τουλάχιστον απ’ ό,τι φαίνεται από την αυτοβιογραφία της, αγαπούσε τον έλεγχο και κατάφερνε να ελέγχει τη ζωή της με έναν τρόπο «ανοιχτό». Πώς εμείς σήμερα διαχειριζόμαστε την αβεβαιότητα στην καθημερινότητά μας, διαχειριζόμαστε το ότι ίσως δεν έχουμε τον έλεγχο της ζωής όπως γαλουχηθήκαμε να θέλουμε για εμάς και για τα παιδιά μας; Ποια η σχέση ελέγχου και βίας, στον αντίποδα της «ανοιχτής στα πράγματα» πρακτικής της Γαβριέλλας;

Ο δολοφόνος της πού βασίζει την απολογία του, τι επιχειρήματα παρουσιάζει για την υπεράσπιση του εαυτού του;

Ο υποθετικός-φανταστικός δολοφόνος, καθώς δεν τον βοηθάει η μνήμη του για να κατασκευάσει πειστικό άλλοθι, καταφεύγει σε επιχειρήματα ως προς τη σχέση του με τη Γαβριέλλα που πιάνουν όλο το φάσμα: από «κολλητός φίλος» μέχρι αντίπαλος. Οι διαφορετικές στάσεις και συμπεριφορές του απέναντι στην προσωπικότητά της αναδύουν γνώριμα στοιχεία της σύγχρονης μάτσο κουλτούρας και αντιλήψεων περί ελέγχου και εξουσίας. Στοιχεία τα οποία τραβάμε στο όριο που δημιουργούν αποκτήνωση. Μας ενδιαφέρει το γελοίο και επικίνδυνο. Η ανεξιχνίαστη δολοφονία είναι αφορμή να φανταστούμε, να μιλήσουμε για πράγματα που μας αφορούν σήμερα, να κάνουμε μια προσωπική ενδοσκόπηση σαν άλλοι «Γαβριελλάκηδες» με τη βοήθεια της Γαβριέλλας.

Ο λόφος του Στρέφη τι ρόλο παίζει στο έργο;

Όσο ο δολοφόνος σκαρφίζεται απολογίες, ο «εαυτός» του χορεύει στο επικλινές του βράχου. Είναι η φαντασίωση της σχέσης του με τη Γαβριέλλα. Ο βράχος του Στρέφη είναι αργιλώδης, ο λόφος υπήρξε λατομείο πηλού. Αυτή η ιδιαίτερα υπόσταση του βράχου, που, αν και ακλόνητος, εσωκλείει και αφομοιώνει όλη τη ρευστότητα της λάσπης, αποτέλεσε εξίσου βάση για την παράσταση με τη δολοφονία της Γαβριέλλας.

Τι μπορείτε να μας πείτε για τους ρόλους της παράστασης και τη σκηνοθετική κατεύθυνση που ακολουθήσατε;

Η παράσταση είναι θεατρική, χορευτική, μουσική, αλλά και performance. Ο ζωντανός λόγος του Λεονάρδου Μπατή, που ακούν οι θεατές σε ακουστικά, και ένας ιδιαίτερος ήχος κλαρίνου με πετάλια από τον ίδιο συνομιλεί με τον χορό της Ειρήνης Αλεξίου στο επικλινές του βράχου, σαράντα μέτρα μακριά. Η σχέση τους αυτή οριοθετεί και μετατρέπει τον χώρο σε ψυχικό τοπίο. Έναν χώρο που περιλαμβάνει το γήπεδο μπάσκετ ανάμεσα, τον πεζόδρομο Ανεξαρτησίας, χώρους που σφύζουν εκείνη την ώρα από ζωή. Το στοιχείο performance της παράστασης είναι ακριβώς αυτό: η θεατρική πράξη εντάσσεται στην καθημερινότητα, δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα, νομίζουμε, σχέση τόσο για τους θεατές όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Μιλήστε μας για την ομάδα Όχι Παίζουμε και τις δράσεις UrbanDig…

Ξεκινήσαμε το 2004 με παραστάσεις που ανίχνευαν, μεταξύ άλλων, τη σχέση θεάτρου και χορού. Αυτό έχει παραμείνει ως άξονας καλλιτεχνικής έρευνας της ομάδας. Από το 2007 ασχοληθήκαμε με παραστάσεις που φτιάχνονται για χώρους της πόλης εκτός της θεατρικής σκηνής και που εμπνέονται από το «υλικό» τους, ιστορίες του παρελθόντος ή θέματα από τη σύγχρονη ζωή τους, τη μορφή και την αισθητική τους κ.ο.κ. Τελευταία, οι παραστάσεις μας αυτές αφορούν περιοχές της πόλης, γειτονιές, και αποτελούν αφορμή για ένα πλαίσιο εθελοντικών ερευνητικών δράσεων στη γειτονιά «ανασκαφής» των θεματικών όπου η κοινότητα και η ομάδα αποφασίζουμε να επικεντρώσουμε. Έτσι βρεθήκαμε και στου Στρέφη, όπου η παράσταση εντάσσεται σε ένα γενικότερο πρόγραμμα δράσεων με αφορμή τον λόφο και τη Γαβριέλλα, με τίτλο «UrbanDig_Ushakova».

Συγκεκριμένα, οι υπόλοιπες δράσεις εμπνέονται από τη λειτουργία του λόφου του Στρέφη ως μιας νησίδας «απόδρασης» στη φύση, στο κέντρο της Αθήνας. «Απόδραση από τι;» Πώς διχοτομείται ο χρόνος μας σε «ελεύθερος» και «μη»; Ποιες οι ασυνέχειες και τα ρήγματα του χρόνου στην καθημερινότητά μας; Αυτά τα θέματα, που συνδέονται άμεσα και με τον τρόπο διαχείρισης της καθημερινότητας από την ίδια τη Γαβριέλλα, μας αφορούν στις δράσεις μας, που περιλάμβαναν μέχρι τώρα «Δοκιμές Ανάβασης» και, συγκεκριμένα, εναλλακτικές επισκέψεις στον λόφο του Στρέφη, καθώς και τη solo χορευτική παράσταση «Ushakova», με την οποία συμμετείχαμε στη «Βαλέτα – Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2018» τον περασμένο Μάιο. Τον Ιούλιο θα πραγματοποιήσουμε τον σχεδιασμό ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού με στοιχεία performance, ως εργαλείο για τη συλλογική λήψη αποφάσεων σε «κοινό» χρόνο, ενώ τον Οκτώβριο θα πραγματοποιήσουμε παραστάσεις σε δημόσιους χώρους στην Αθήνα, στο πλαίσιο της «Αθήνας – Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου».

Επιπλέον καλοκαιρινά σχέδια υπάρχουν;

Το καλοκαίρι είναι περίοδος προετοιμασίας για τις υπόλοιπες δράσεις του προγράμματος «UrbanDig_Ushakova» και για το υπόλοιπο πρόγραμμα της ομάδας από φθινόπωρο.