Αγοραστή Αρβανίτη: «Αλίμονο σε αυτούς που μένουν..» - Free Sunday
Αγοραστή Αρβανίτη: «Αλίμονο σε αυτούς που μένουν..»

Αγοραστή Αρβανίτη: «Αλίμονο σε αυτούς που μένουν..»

Ο δεκάχρονος Όσκαρ υποφέρει από μια βαριά μορφή λευχαιμίας. Κάποια στιγμή μαθαίνει τυχαία ότι πρόκειται να πεθάνει σε λίγες μέρες. Στο αποκορύφωμα της απόγνωσής του, η εκκεντρική ηλικιωμένη κυρία Ροζ, μια από τις εθελόντριες που κρατούν συντροφιά στα παιδιά του νοσοκομείου, του προτείνει ένα παιχνίδι: να θεωρήσει καθεμιά από τις μέρες που του απομένουν ως μια δεκαετία της ζωής του. Η πιο γλυκόπικρη ιστορία αγάπης και ενηλικίωσης (η αριστουργηματική νουβέλα του Éric-Emmanuel Schmitt) διασκευάζεται στο Θέατρο Αθηνών από τον Τσέζαρις Γκραουζίνις. Στον ρόλο του Όσκαρ ο Θανάσης Τσαλταμπάσης. Κυρία Ροζ η Αγοραστή Αρβανίτη που μας μιλάει για τη ζωή και το θάνατο.

Πότε διαβάσατε για πρώτη φορά την αριστουργηματική νουβέλα «Αγαπητέ Θεέ» του Éric-Emmanuel Schmitt στην οποία βασίζεται η παράσταση; Θυμάστε τις πρώτες σας σκέψεις, συναισθήματα;

 

To «Aγαπητέ Θεέ» το είχα ακούσει περισσότερο και γνώριζα την ιστορία του και την ύπαρξη του. Πριν δύο χρόνια περίπου το διάβασα και η αλήθεια είναι ότι αμέσως ένοιωσα αυτό το μαγικό κλικ. Θυμάμαι ότι έκλαψα και παράλληλα αισθάνθηκα και μια γλυκιά αισιοδοξία για τη ζωή. Είναι από τις αγαπημένες μου ιστορίες, αν όχι η αγαπημένη, την οποία κουβαλάω μέσα μου, ένας πολύτιμος θησαυρός για να πορευτώ στη ζωή με αγάπη, πίστη και ελπίδα.

Ερμηνεύετε την εκκεντρική ηλικιωμένη κυρία Ροζ, μια εθελόντρια που κρατά συντροφιά στον δεκάχρονο Όσκαρ που ζει στο νοσοκομείο καθώς υποφέρει από βαριά μορφή λευχαιμίας. Η ιστορία λέει πως του προτείνετε ένα παιχνίδι: να θεωρήσει καθεμιά από τις μέρες που του απομένουν ως μια δεκαετία της ζωής του. Ποιος είναι πραγματικά ο ρόλος αυτής της γυναίκας στη ζωή του μικρού Όσκαρ; Ένας φύλακας άγγελος που εμφανίζεται λίγο πριν το τέλος ή μια φιλόσοφος -όπως αναφέρει και ο συγγραφέας- που φροντίζει να φύγει από τον κόσμο ο μικρός «πλήρης»;

Με έχουν ρωτήσει πολλές φορές θεατές, «τι ήταν τελικά αυτή η θεία Ροζ; Άγγελος; Υπήρχε πραγματικά;…» Και μ’ αρεσει πολύ αυτό και τους απαντώ ότι η θεία Ροζ είναι ό,τι και όπως τη νιώθει ο καθένας μας. Και αυτό, κατά τη γνώμη μου είναι και η μαγεία του θεάτρου. Να ανοίξουμε το μυαλό μας και να φανταστούμε, να μην έχουμε ανάγκη να εξηγήσουμε ρεαλιστικά κάτι. Η θεία Ροζ κατ’ εμέ είναι όλα όσα είπατε, και φύλακας-άγγελος και φιλόσοφος και απλός άνθρωπος με ρωγμές που δε διστάζει να τις δείξει για να δώσει κουράγιο στον Όσκαρ και ό,τι ο κάθε θεατής που θα δει την παράσταση νιώσει ότι είναι. Είναι ένας μαγευτικός ρόλος η θεία Ροζ!

Πιστεύετε πως και στην πραγματική ζωή μπορούμε να αψηφήσουμε τον θάνατο με το χιούμορ και τη φαντασία, όπως μας προτρέπει και το βιβλίο και η παράσταση;

Δεν ξέρω αν μπορούμε να αψηφήσουμε τον θάνατο με το χιούμορ και τη φαντασία αλλά μπορούμε σίγουρα να τον αντιμετωπίσουμε και να τον διαχειριστούμε καλύτερα. Αυτό το αιώνιο, διαχρονικό μας ερώτημα, ο θάνατος, που είναι μέρος την ζωής και δεν μπορεί κανείς να τα αλλάξει, αυτό μαλακώνει μέσα μας αν όντως δούμε αυτήν την παράσταση και την ιστορία του μικρού Όσκαρ. Το βιώνουμε τόσους μήνες αυτό και ειλικρινά η αντίδραση του κόσμου στο τέλος της παράστασης είναι συγκινητική και γεμάτη αισιοδοξία για τη ζωή. Έχουν έρθει άνθρωποι πάνω από μία φορά, και γονείς που έχουνε χάσει τα παιδιά τους και τα λόγια τους είναι καθηλωτικά. Πόσο παράδοξο αυτό, και πως το καταφέρνει η ιστορία του Σμιτ με την σκηνοθεσία του Γκραουζίνις, μέσα από τον θάνατο να αισιοδοξείς τόσο για τη ζωή. Είμαι ευγνώμων γι’ αυτές τις στιγμές και γι’ αυτήν την παράσταση. Είναι μάθημα ζωής για εμένα.

Ο θάνατος ενός νέου παιδιού κατά τον Ντοστογιέφσκι μας εμποδίζει να πιστέψουμε στον Θεό, ενώ κατά τον Ζουμπουλάκη είναι το γεγονός που προκαλεί την ισχυρότερη διασάλευση των θεμελίων του κόσμου. Πόσο θλιβερά επίκαιρες είναι αυτές οι σκέψεις με τα τραγικά γεγονότα που βιώνουμε στη χώρα μας;

Έχουν δίκιο. Δε θα μπορούσαν να διατυπωθούν καλύτερα αυτές οι σκέψεις και δυστυχώς είναι θλιβερά επίκαιρες. Είναι τρομερά δύσκολο να καταφέρεις να βρεις λέξεις για τόσο τραγικά γεγονότα. Η ειδοποιός διαφορά σε έναν θάνατο είναι ο τρόπος. Αυτός ο τρόπος λοιπόν ήταν τόσο απότομος και εγκληματικός που νομίζω δεν είναι διαχειρίσιμο. Ο μικρός Όσκαρ αρρωσταίνει, εδώ δεν αρρώστησε κανείς. Ξέρουμε και ακούμε όλοι πια τις εγκληματικές ευθύνες. Το μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι να μην ξανασυμβεί και να μην ξεχάσουμε ποτέ τους ανθρώπους που έφυγαν, αλλά και αυτούς που έμειναν πίσω. Αλίμονο σε αυτούς που μένουν..

Παρατηρούμε μια μεγάλη αναστάτωση τους τελευταίους μήνες στον χώρο των παραστατικών τεχνών σχετικά με τη διαβάθμιση των σπουδών των ηθοποιών και ευρύτερα των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων.

Από όσο γνωρίζω έχει κατατεθεί μια ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση), η οποία έχει έτσι και αλλιώς χαμηλότερη αξία από άλλες πράξεις, η οποία αναφέρεται κυρίως στο μισθολογικό κομμάτι που μας εξαιρεί αλλά αυτό δεν επαρκεί. Δεν έχει να κάνει μόνο με το θέμα του Δημοσίου που κάποιους που ενδιαφέρονται θα τους επηρεάσει άμεσα. Το θέμα είναι και πρακτικό και ιδεολογικό. Οι Δραματικές Σχολές ανήκουν στην Ανώτερη Εκπαίδευση και έτσι αρμόζει σε ένα σοβαρό κράτος που σέβεται τον πολιτισμό να τις αντιμετωπίζει. Δε ζητάμε πανεπιστημιακή, αλλά ούτε και δευτεροβάθμια. Στη μέση όπως το λέει η λέξη ΑΝΩΤΕΡΗ, την οποία αναγνωρίζει το Σύνταγμα ως Τριτοβάθμια και την εποπτεύει το Υπουργείο Πολιτισμού. Αυτή η υποβάθμιση, που αφορά προς το παρόν το Δημόσιο, επιβάλλεται να καταλάβουμε ότι είναι η αρχή μια γενικότερης απαξίωσης των επαγγελμάτων αυτών. Των ήδη ταλαιπωρημένων εργασιακά επαγγελμάτων των τεχνών. Οπότε η ιστορία συνεχίζεται μέχρι να τροποποιηθεί αυτό το ΠΔ. Όσον αφορά τα αντανακλαστικά μετά λύπης θα πω ότι σπανίζουν σε αυτήν την πολιτεία. Δυστυχώς.

INFO

Φιλιά, Όσκαρ…

του Éric-Emmanuel Schmitt

Μετάφραση : Αχιλλέας Κυριακίδης

Σκηνοθεσία – Σκηνική προσαρμογή:  Cezaris Graužinis

Παίζουν: Θανάσης Τσαλταμπάσης, Αγοραστή Αρβανίτη, Ισαβέλλα Κασιμάτη, Τάσος Θεοφιλάτος, Ελένη Νάτση, Πανάγος Ιωακείμ.

Θέατρο Αθηνών

Βουκουρεστίου 10