Μαργαρίτα Αμαραντίδη: Όλες τις εποχές υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι
Η ηθοποιός και σκηνοθέτρια της ομάδας Homo Ludens παρουσιάζει τη θεατρική διασκευή τριών διηγημάτων
από το «Πράσινο Βιβλίο» του Στρατή Μυριβήλη. Για πρώτη φορά οι «Γοργόνες», ο «Δευκαλίων»
και το «Μια Μαχαιριά» μεταπηδούν από τις σελίδες του βιβλίου στη σκηνή του
θεάτρου. H
Μαργαρίτα Αμαραντίδη συγκρίνει την Ελλάδα του ’30 με την Ελλάδα του σήμερα και
εξηγεί πόσο εύκολο είναι να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης.
Πώς καταλήξατε στη θεατροποίηση των διηγημάτων του
Στρατή Μυριβήλη;
Κεραυνοβόλος έρωτας
από την πρώτη ανάγνωση. Εικόνες, συναισθήματα, νοσταλγία. Θέματα διαχρονικά,
που μας άγγιξαν από την πρώτη στιγμή: ο χρόνος, η αγάπη, οι επιλογές, οι
προσδοκίες. Μια γραφή γεμάτη πνεύμα, αυτοσαρκασμό και παιχνιδιάρικη διάθεση.
Ήταν επίπονη δουλειά η θεατροποίησή τους, διότι ήθελε τεράστια προσοχή, να μη
στερήσουμε ούτε από το λογοτεχνικό κείμενο ούτε από τη γλώσσα του θεάτρου.
Τελικά η Ελλάδα του ’30 τι σχέση έχει με την
Ελλάδα του 2016;
Άπειρες ομοιότητες.
Πολιτική και οικονομική αστάθεια, προσφυγικό, φανατισμός, κρίση αξιών. Επίσης,
σε παγκόσμιο επίπεδο, και τότε όπως και τώρα, τρομεροί πόλεμοι επηρέαζαν την
κάθε χώρα ξεχωριστά. Βεβαίως αυτό που φαίνεται να μην αλλάζει και παραμένει
αναλλοίωτο στους αιώνες είναι ο άνθρωπος και η ευαίσθητη φύση του. Ο Μυριβήλης,
με αφορμή τα όσα ζούσε τότε στον ελλαδικό χώρο ή στο ίδιο το μέτωπο του
πολέμου, μας μιλά τελικά για τον άνθρωπο. Γι’ αυτό παραμένει διαχρονικός. Γι’
αυτό συγκινεί, συνεπαίρνει, γοητεύει, εμπνέει. Το διαπιστώσαμε κι εμείς
δουλεύοντας πάνω σε αυτά τα κείμενα, το ακούμε και από το κοινό μας, από
μικρούς και μεγάλους.
Τι είναι αυτό, τελικά, που οδηγεί τη χώρα μας στα
ίδια ολισθήματα;
Πιστεύω πάλι ο ίδιος ο
άνθρωπος. Η αδυναμία του να μάθει από τα λάθη του και να διοχετεύσει τη δύναμή
του στα σωστά κανάλια.
Ωστόσο, η Ελλάδα του ’30 μας άφησε ως παρακαταθήκη
τη Γενιά του ’30 των Ελλήνων λογοτεχνών. Η δική μας γενιά τι θα αφήσει;
Γεννιούνται σήμερα «Μυριβήληδες»;
Φυσικά και γεννιούνται
και πάντα θα γεννιούνται και ώσπου ο κόσμος που ξέρουμε πάψει, θα γεννιούνται.
Αυτό που λέω δεν αφαιρεί από τη μοναδικότητα του Μυριβήλη, απλώς θεωρώ πως σε
όλες τις εποχές υπάρχουν φωτισμένοι άνθρωποι. Είναι λογικό, οτιδήποτε βρίσκεται
πολύ κοντά μας είναι δύσκολο να το δούμε. Πολλές φορές πρέπει να απομακρυνθούμε
από αυτό για να διαπιστώσουμε ότι υπήρξε δίπλα μας, να αναγνωρίσουμε την
παρουσία του ή ακόμα και μόνο το αποτύπωμά του από το πέρασμά του στον
χωροχρόνο.
Είναι «εύκολο» να είσαι γυναίκα σκηνοθέτης;
Τίποτα δεν είναι
εύκολο. Ειδικά όταν σε απασχολεί με έναν τρόπο ολοκληρωτικό. Σε μια κουβέντα
που είχα με τον σύντροφό μου, βλέποντάς με να προσπαθώ με πολύ πάθος από τη θέση
του σκηνοθέτη, με ρώτησε: «Πόσες επιτυχημένες γυναίκες σκηνοθέτες υπάρχουν, που
να τις ξέρει όλος ο κόσμος γι’ αυτό;». Αναρωτήθηκα ίσως για πρώτη φορά σχετικά
και η απάντησή μου ήταν αυτή που πιθανότατα σκεφτήκατε κι εσείς. «Στατιστικά
μιλώντας, επέλεξες έναν χώρο ανδροκρατούμενο, που δεν θα σου δώσει και πολλές
ευκαιρίες» συνέχισε. Αυτή η διαπίστωση στην αρχή με καθήλωσε, αλλά αμέσως μετά
με απελευθέρωσε. Αφού είμαι χαμένη από χέρι, δεν έχω τίποτα να χάσω. Οπότε η
προσπάθεια συνεχίζεται με χαμόγελο.
Και τι απολαμβάνετε περισσότερο, την υποκριτική ή
τη σκηνοθεσία;
Η αλήθεια είναι ότι
από τη θέση του σκηνοθέτη αντέχω πιο πολύ στην πρόβα. Και πραγματικά το
απολαμβάνω. Βέβαια είναι και η φύση της δουλειάς τέτοια. Είναι πιο αφύσικο να
φοράς τα «παπούτσια» του ρόλου και να περπατάς σαν να είναι δικά σου και ταυτοχρόνως
κάποιος να σου λέει τι να κάνεις ή να μην κάνεις. Εκεί βέβαια είναι που
φαίνεται ο καλός ηθοποιός. Ο ηθοποιός στην πρόβα πρέπει συνεχώς να
ανατροφοδοτεί τον δημιουργικό του εαυτό, για να μπορεί να αντεπεξέρχεται με
έναν τρόπο που κάνει αυτή την «αφύσικη» θέση του απολαυστική.
Μιλήστε μας για τη θεατρική ομάδα σας, τη Ηomo Ludens...
Αρχίζω να πιστεύω πως
η λέξη «ομάδα» είναι πολύ βαριά. Τα μέλη μιας ομάδας πρέπει να περάσουν «πολλά»
μαζί, για να διαπιστώσουν αν ο τρόπος που θέλουν να διαθέσουν τον εαυτό τους
προς έναν ομαδικό στόχο μοιάζει με του διπλανού τους. Και όλο αυτό πρέπει να
αντέξει στον χρόνο. Μετά, μπορούν να αποφασίσουν αν θέλουν να δημιουργήσουν και
ομάδα με «ονοματεπώνυμο». Παρ’ όλα αυτά, εμάς η πρόθεσή μας να είμαστε ομάδα
βασίζεται στην ανάγκη μας να «παίξουμε» με τους κανόνες του θεάτρου, να
δημιουργήσουμε επί σκηνής ποίηση, μαγεία, συναισθήματα και να μοιραστούμε
ιστορίες. «Homo Ludens» σημαίνει «o άνθρωπος που παίζει», αυτό λέει πολλά για τη
δουλειά μας. Αυτή είναι η δεύτερη θεατρική παράστασή μας. Η πρώτη μας ήταν στο
Εθνικό, στην Πλατφόρμα Νέων Καλλιτεχνών 2015, με το έργο της Obeida Benavides «Αυτά που
επιστρέφει η θάλασσα».
Η παράσταση ανεβαίνει με χρηματοδότηση που
προέρχεται από τη μέθοδο crowdfunding. Τι
ανταπόκριση είχε;
Ευχαριστούμε από καρδιάς
όλους όσοι συνέβαλαν στο indiegogo, αλλά γενικά δεν απέδωσε σε μεγάλο ποσοστό η
μέθοδος του crowdfunding. Δεν την έχει μάθει ακόμα ο Έλληνας. Γενικά, έχουμε θυσιάσει πολλά για να
στηρίξουμε την προσπάθειά μας και για να είναι βιώσιμη.
Ζούμε στην εποχή της αλληλεγγύης. Μήπως, τελικά,
χρειάζεται μια κρίση για να «μετρηθούμε»;
Δεν νομίζω ότι ζούμε
στην εποχή της αλληλεγγύης. Απλώς ο κόσμος όλο και λιγότερο πιστεύει στους «μεγάλους».
Έτσι, αναλαμβάνει δράση ο ίδιος. «Αμ πώς θα γενεί, πώς θα γενεί;», που λέει κι
ο Μυριβήλης.
INFO
«Ιστορίες από το
Πράσινο Βιβλίο»
Διασκευή-σκηνοθεσία:
Μαργαρίτα Αμαραντίδη
Παίζουν: Μαργαρίτα
Αμαραντίδη, Εύα Ανδρονικίδου, Ευθύμης Γεωργόπουλος, Δημήτρης Μαμιός, Μυρτώ
Ναούμ, Νίκος Ρουμπάκης, Διονύσης Σάββας
Κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00
ΠΟΛΗ Θέατρο, Φωκαίας 4 &
Αριστοτέλους 87, πλ. Βικτωρίας
Κρατήσεις: 211 1828900
