Σοφία Δημοπούλου: «Ό,τι είναι αληθινό, κρατάει για πάντα»

Η Σοφία Δημοπούλου επιστρέφει με το έκτο της βιβλίο, «Καλύτερα να σ’ έλεγαν Λισσάβω», το οποίο κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ένα μυθιστόρημα για τον έρωτα, τη φιλία, τη δύναμη μιας ιδέας, την περιπέτεια, όχι μόνο δύο εραστών, αλλά και μιας χώρας, της Ελλάδας, μέσα στο πέρασμα του χρόνου.

Στη Χριστίνα Λάσκαρη

Η ιστορία του καινούργιου σας βιβλίου γεννήθηκε μέσα από τον χορό. Μιλήστε μας λίγο γι’ αυτή την αφορμή.

Αρκετά χρόνια πίσω, σε έναν πολιτιστικό σύλλογο όπου παρακολουθούσα μαθήματα παραδοσιακών χορών, «συνάντησα» τη Λισσάβω, στην οποία ήταν αφιερωμένο ένα τραγούδι του Ρουμλουκιού, του Ρωμιότοπου της Ημαθίας. Ο τίτλος του ήταν «Της Λισσάβως». Καθώς ο δάσκαλος μάς δίδασκε τα βήματα, ο νους μου σχημάτιζε την κεντρική ηρωίδα του βιβλίου μου. Την κράτησα στον νου μου, μέχρι που μια όμορφη ερωτική ιστορία, που έπεσε στην αντίληψή μου, της έδωσε την ευκαιρία να ζωντανέψει στις σελίδες του μυθιστορήματος.

Οι ήρωές σας, η Λισσάβω και ο Νάσιος, γεννήθηκαν στο Ρουμλούκι Ημαθίας το 1911. Πώς επιλέξατε τον τόπο και τον χρόνο;

Επειδή ακριβώς το τραγούδι ήταν εκείνης της εποχής, θεώρησα πως η Λισσάβω έπρεπε να υπάρξει στον πραγματικό της χρόνο. Εξάλλου, η Ιστορία εκείνης της εποχής, των αρχών του 20ού αιώνα, είναι τόσο πλούσια σε γεγονότα, που ήταν για μένα μια πρόκληση να την αναβιώσω.

Ποια περίοδο της ελληνικής ιστορίας διατρέχει το βιβλίο σας, ποια κοινωνικοπολιτικά γεγονότα θα επηρεάσουν και με ποιον τρόπο την πορεία και τις επιλογές των δύο κεντρικών χαρακτήρων;

Η ιστορία ξεκινά λίγο μετά τον Μακεδονικό Αγώνα, στα 1911, διατρέχει όλο το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και εκβάλλει στα 1995. Πλούσια η περίοδος αυτή σε γεγονότα και οι ήρωες παρασύρονται στη δίνη της Ιστορίας, που καθορίζει τις ζωές τους. Ο λόγος που επέλεξα αυτή την τόσο ταραχώδη εποχή ήταν γιατί ήθελα να υπογραμμίσω πώς οι ανθρώπινες ζωές και οι σχέσεις επηρεάζονται από τον ρου των γεγονότων.

Η ζωή θα χωρίσει τους δύο ήρωες, η σχέση τους όμως φαίνεται ότι είναι πολύ δυνατή. Τι κάνει, κατά τη γνώμη σας, μια αγάπη άφθαρτη στον χρόνο;

Ό,τι είναι αληθινό, κρατάει για πάντα. Η αγάπη, ως κραταιό συναίσθημα, δεν εκπίπτει, γιατί δεν προσδοκά κανένα αντάλλαγμα. Αυτή η αγάπη διαρκεί· η άδολη, η ελεύθερη, αυτή που είναι αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης και αυταπάρνησης. Μην τη συγχέουμε με το ερωτικό συναίσθημα που φθίνει με τον χρόνο. Ο Νάσιος και η Λισσάβω συνεχίζουν να αγαπιούνται, όπως έκαναν από παιδιά. Είναι ταυτόσημο της ύπαρξής τους η αγάπη τους αυτή.

Ο χρόνος και οι αντοχές του σας απασχολούν σταθερά. Με την πανδημία έχει αλλάξει ο τρόπος που τον διαχειρίζεστε, που τον «μετράτε»;

Η πανδημία μας για μένα ήταν μια σημαντική ευκαιρία επιβράδυνσης και μάλιστα απενοχοποιημένης. Η πρώτη περίοδος της καραντίνας με έκανε να αναλογιστώ πως ο φρενήρης ρυθμός με τον οποίο ζούσα ήταν αφύσικος και πως χρειαζόμουν ένα μικρό διάλειμμα από τον καθημερινό αγώνα δρόμου. Το περίεργο είναι πως αυτή η επιβράδυνση δεν με έκανε λιγότερο αποτελεσματική, το αντίθετο μάλιστα. Άρχισα να διαχειρίζομαι τον χρόνο πιο συνειδητά, πιο δημιουργικά, αφού συνειδητοποίησα τι τεράστιο δώρο είναι.

Ολοκληρώσατε το καινούργιο βιβλίο μέσα στην πανδημία. Λειτούργησε ευεργετικά –σε επίπεδο δημιουργικότητας– η περίοδος του εγκλεισμού ή έπρεπε να προσπαθήσετε διπλά για να είστε παραγωγική;

Η περίοδος του εγκλεισμού ήταν για μένα πολύ αποδοτική. Δεν ήταν μονάχα το γεγονός πως βρήκα χρόνο, καθώς δεν δούλευα, να τελειώσω το βιβλίο μου, αλλά και πως είχα πολλή ενέργεια και τις αισθήσεις μου οξυμένες. Η πρωτόγνωρη κατάσταση που ζήσαμε με έφερε πιο κοντά με την οικογένειά μου κι αυτό με έκανε συναισθηματικά ασφαλή και πλήρη. Είχα όλες τις προϋποθέσεις να είμαι παραγωγική και ήμουν.

Τι εύχεστε να αισθανθεί ο αναγνώστης διαβάζοντας την τελευταία σελίδα του βιβλίου σας;

Εύχομαι κατ’ αρχάς να έχει ευχαριστηθεί το αναγνωστικό ταξίδι κι έπειτα, κλείνοντας το βιβλίο, να νιώθει λιγάκι πιο ανθρώπινος και πιο δυνατός, έχοντας μεταλάβει λίγο από τα συναισθήματα που γεννά μια μεγάλη αγάπη και μια ιδέα.