4 Αφρικανοί συγγραφείς

Αμπντουλραζάκ Γκουρνα, «Άλλες ζωές», μετάφραση: Κατερίνα Σχινά, εκδόσεις Ψυχογιός

Δραπετεύοντας από το χωριό όπου γεννήθηκε, από μια περιοχή ταλανισμένη από τη φτώχεια, την πείνα και τους λοιμούς, ο νεαρός Ιλιάς φτάνει σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη όπου έκθαμβος παρακολουθεί την παρέλαση των Δυνάμεων Ασφαλείας στη Γερμανική Ανατολική Αφρική. Χρόνια αργότερα, το 1914, ενώ επίκειται ο μεγάλος πόλεμος μεταξύ των Βρετανών και των Γερμανών στην Τάνγκα της Τανζανίας, o Ιλιάς αποφασίζει να καταταγεί στον γερμανικό στρατό, που αποτελείται κυρίως από Αφρικανούς μισθοφόρους, υποσχόμενος στη μικρή του αδελφή πως σύντομα θα επιστρέψει. Η υπόσχεσή του δε θα εκπληρωθεί ποτέ και το μυστήριο για το τι απέγινε ο Ιλιάς θα σκιάζει τη ζωή της Αφίγια ώσπου να γνωρίσει τον Χάμζα, έναν γενναιόδωρο και ονειροπόλο λιποτάκτη ο οποίος κατάφερε να διαφύγει από τη φρίκη του πολέμου. Οι δυο τους θα ζήσουν μια αναπάντεχη ιστορία αγάπης που θα ενώσει δυο οικογένειες αλλά και δυο ηπείρους, την Αφρική με την Ευρώπη. Συνδυάζοντας ιστορικά στοιχεία σε μια συγκινητική μυθοπλασία, ο Αμπντουλραζάκ Γκούρνα μάς προσφέρει ένα σπουδαίο λογοτεχνικό έργο για την Αφρική, την κληρονομιά της αποικιοκρατίας, τις φρικαλεότητες του πολέμου, καθώς και για τις απροσμέτρητες αντιφάσεις της ανθρώπινης φύσης.

Chimamanda Ngozi Adichie, «Ας είμαστε όλοι φεμινιστές», μετάφραση: Μαρία Ξυλούρη, εκδόσεις Μεταίχμιο

Τι σημαίνει σήμερα φεμινισμός; Σε αυτό το προσωπικό και πολύ καλά τεκμηριωμένο δοκίμιο –το οποίο βασίζεται στην εξαιρετικά δημοφιλή ομιλία της συγγραφέα στα TEDx με τον ίδιο τίτλο– η Νιγηριανή Chimamanda Ngozi Adichie προσφέρει στους αναγνώστες έναν μοναδικό ορισμό του φεμινισμού στον 21ο αιώνα, έναν ορισμό που βασίζεται στην αποδοχή και την ευαισθητοποίηση. Αντλώντας από τις εμπειρίες της και τη βαθιά της κατανόηση για τον συχνά συγκεκαλυμένο έμφυλο χαρακτήρα κοινών πρακτικών, η Adichie μας προσφέρει μια διεισδυτική διερεύνηση του τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σήμερα και απευθύνει ένα αγωνιστικό κάλεσμα: Ας είμαστε όλοι φεμινιστές!

Ντέιμον Γκάλγκουτ, «Η υπόσχεση», μετάφραση: Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδόσεις Διόπτρα

Σε μια φάρμα έξω από την Πρετόρια, οι Σουάρτ συγκεντρώνονται για την κηδεία της μητέρας της οικογένειας, αλλά κάτω από το πένθος βράζουν οι διαφορές τους. Από τη νεότερη γενιά, ο Άντον και η Άμορ καταλήγουν να απεχθάνονται όσα αντιπροσωπεύει η οικογένειά τους, όπως η αθετημένη υπόσχεση στη μαύρη υπηρέτρια, τη Σαλομέ, που έχει περάσει όλη της τη ζωή δουλεύοντας γι’ αυτούς. Της υποσχέθηκαν κάποια στιγμή ότι θα της δώσουν το σπίτι της, τη γη της… αλλά τα χρόνια και οι δεκαετίες περνούν και η υπόσχεση δεν εκπληρώνεται ποτέ. Η αφήγηση κυλάει από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο. Και, καθώς η χώρα περνάει από το σκοτεινό παρελθόν των φυλετικών διακρίσεων σε ένα –υποτίθεται– πιο δίκαιο παρόν, μια πολύ μεγαλύτερη υπόσχεση, προς έναν ολόκληρο λαό, μοιάζει να διαψεύδεται… Μια πανανθρώπινη ιστορία για τις κληρονομιές που μας βαραίνουν, τις οικογένειες που μισιούνται και αγαπιούνται με το ίδιο πάθος.

Βραβείο Booker 2021.

Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, «Πέταλα από αίμα», μετάφραση: Σταυρούλα Αργυροπούλου, εκδόσεις Καστανιώτη

Τα «Πέταλα από αίμα» ξεκινούν σαν αστυνομικό μυθιστόρημα, με τη διερεύνηση μιας θεαματικής, τριπλής δολοφονίας στην ενδοχώρα της Κένυας, με θύματα τρεις επιφανείς προσωπικότητες του τόπου που εξυπηρετούν ξένα συμφέροντα. Σε τούτη την παθιασμένη και σκληρή αφήγηση του Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, με φόντο τον αγώνα των Μάου Μάου κατά της βρετανικής κυριαρχίας, οι τέσσερις ύποπτοι είναι και οι πρωταγωνιστές: ένας δάσκαλος, ένας συνδικαλιστής, μια μπαργούμαν και πόρνη και ένας παλιός αντάρτης που πάλεψε για την ανεξαρτησία της Κένυας. Καθώς εκτυλίσσονται οι αλληλένδετες ιστορίες τους, μια εικόνα καταστροφής αναδύεται από ένα σύγχρονο κράτος του Τρίτου κόσμου, όπου ο απογοητευμένος λαός αισθάνεται ότι οι ηγέτες του τον έχουν επανειλημμένως απογοητεύσει. Το έργο αυτό κυκλοφόρησε το 1977 και η θεματολογία του ήταν τόσο εκρηκτική ώστε οδήγησε το συγγραφέα στη φυλακή. Στα «Πέταλα από αίμα» ο Νγκούγκι γουά Θιόνγκο, ένας κορυφαίος Αφρικανός συγγραφέας και διανοούμενος του καιρού μας, θίγει ζητήματα όπως η διαφθορά της εξουσίας, ο απρόσωπος καπιταλισμός, η σημασία της εκπαίδευσης και προβληματίζεται για το κατά πόσον μια απελευθερωμένη πλέον χώρα απλώς μιμείται και κατά συνέπεια διαιωνίζει την καταπίεση της αποικιοκρατικής περιόδου.