Πολιτικό ίλιγγο προκαλεί η δημοσκοπική πτώση ΣΥΡΙΖΑ, Τσίπρα

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις καταγράφουν σημαντική πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ και προσωπικά του κ. Τσίπρα και ενισχύουν τις εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες μόλις τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για το κόμμα που κυριαρχεί στην κυβέρνηση.

Τα βασικά χαρακτηριστικά

Τα βασικά χαρακτηριστικά της μεγάλης δημοσκοπικής ανατροπής που πραγματοποιήθηκε τον τελευταίο μήνα συνοψίζονται ως εξής: Πρώτον, η ΝΔ έχει αποκτήσει δημοσκοπικό προβάδισμα τουλάχιστον 3-4 μονάδων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ. Δεύτερον, ο κ. Μητσοτάκης έχει αποκτήσει ισχυρότερη δημόσια εικόνα, ακόμη και πρωθυπουργική, έναντι του κ. Τσίπρα. Τρίτον, η λεγόμενη παράσταση νίκης είναι με σημαντική διαφορά υπέρ της ΝΔ. Τέταρτον, η πολιτική δυναμική ευνοεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο γίνεται ολοένα και πιο πολυσυλλεκτικό υπό την ηγεσία του κ. Μητσοτάκη, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει συνεχώς έδαφος. Ένας από τους κερδισμένους από τη δημοσκοπική φθορά του ΣΥΡΙΖΑ είναι το ΚΚΕ, το οποίο δίνει μάχη για να πάρει την τρίτη θέση, σε εκλογική επιρροή, από τη Χρυσή Αυγή.

Το σενάριο της αποχώρησης

Η μεγάλη δημοσκοπική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ απασχολεί ήδη το Μαξίμου και την ηγεσία της ΝΔ. Στο Μαξίμου έχει διατυπωθεί πρόταση για οργανωμένη αποχώρηση από την εξουσία μέσω της διενέργειας νέων πρόωρων εκλογών. Οι υποστηρικτές αυτού του σεναρίου εκτιμούν ότι με τον τρόπο αυτό ο κ. Τσίπρας θα διατηρήσει σημαντικό μέρος του προσωπικού του πολιτικού κεφαλαίου και θα μπορέσει να οργανώσει, σε διάστημα λίγων ετών, τη μεγάλη επιστροφή στην εξουσία σε νέες βάσεις.

Προς το παρόν ο κ. Τσίπρας και οι περισσότεροι συνεργάτες του λένε «όχι» στο σενάριο της οργανωμένης αποχώρησης από την εξουσία μέσω νέων πρόωρων βουλευτικών εκλογών, τις οποίες αυτή τη φορά θα κερδίσει η ΝΔ.

Ο πρόεδρος της ΝΔ, κ. Μητσοτάκης, και οι συνεργάτες του κάνουν τον πολιτικό τους σχεδιασμό με βάση την παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα στην εξουσία, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Εκτιμούν ότι η πολιτική ζωή έχει περισσότερα να κερδίσει από την πλήρη απομυθοποίηση του αριστερού λαϊκισμού μέσω των χαμηλών επιδόσεων της κυβέρνησης Τσίπρα. Ενδεχόμενη επιτάχυνση των πολιτικών εξελίξεων με πρωτοβουλία της ΝΔ θα ενίσχυε την εικόνα μιας χώρας με προβληματικούς θεσμούς και θα δημιουργούσε πρόσθετες εντάσεις.

Ο κ. Μητσοτάκης παρεμβαίνει για να κάνει την κυβερνητική πολιτική καλύτερη σε ό,τι αφορά τα καλώς εννοούμενα εθνικά και ευρωπαϊκά μας συμφέροντα –το έδειξε με τη στάση του στο προσφυγικό, μεταναστευτικό–, θεωρεί όμως ότι χρειάζεται χρόνο για να οργανώσει καλύτερα τη μελλοντική άσκηση της εξουσίας από τη ΝΔ. Όπως συνηθίζει να λέει στους συνεργάτες του και στα στελέχη της ΝΔ, δεν επιδιώκει να γίνει ένας ακόμη πρωθυπουργός που θα τον καταβροχθίσουν τα μνημόνια, αλλά ο πρωθυπουργός που θα βγάλει την Ελλάδα από την κρίση.

Τα αίτια της πτώσης

Το Μαξίμου δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει τη δημοσκοπική πτώση του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα, γιατί οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Για να κερδίσουν τις εκλογές του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου του 2015 ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του επιδόθηκαν σε στοχευμένες δημαγωγικές υποσχέσεις σε συγκεκριμένες κοινωνικές και επαγγελματικές τάξεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι αγρότες και οι συνταξιούχοι. Η διάψευση των υποσχέσεων προκαλεί δημοσκοπική φθορά.

Η ευρύτερη κοινή γνώμη διαπιστώνει τώρα το μέγεθος του λογαριασμού των ριζοσπαστικών πειραμάτων του 2015, που έχουν την υπογραφή Τσίπρα-Βαρουφάκη. Χάθηκαν τουλάχιστον επτά μονάδες του ΑΕΠ σε οικονομική ανάπτυξη που είχε δρομολογηθεί αλλά τελικά ματαιώθηκε και έδωσε τη θέση της σε διετή παράταση της ύφεσης. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πλήρωσαν ακριβά τα capital controls και οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν ακριβά την εξαφάνιση του πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος και τη νέα μεγάλη αύξηση στο δημόσιο χρέος. Από το mail Χαρδούβελη και το δεύτερο μνημόνιο, που ήθελε να καταργήσει ο κ. Τσίπρας μαζί με τη λιτότητα, περάσαμε σε πιο δύσκολες καταστάσεις και ένα τρίτο πρόγραμμα-μνημόνιο, το οποίο θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τον Αύγουστο του 2018.

Η κυβέρνηση Τσίπρα διαχειρίζεται μεγαλύτερες δυσκολίες, πολλές από τις οποίες προκάλεσε η ίδια, με χαμηλότερη αποτελεσματικότητα. Ενισχύεται έτσι η εντύπωση μεταξύ των πολιτών ότι τους επιβάλλονται ολοένα μεγαλύτερες θυσίες, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να πάνε χαμένες. Η εικόνα υπουργών της κυβέρνησης που προωθούν μέτρα χωρίς τον στοιχειώδη οικονομικό σχεδιασμό και η μεγάλη κομματική επίθεση που οργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ για την κατάληψη του κράτους και των παραφυάδων του κάνουν την ευρύτερη κοινή γνώμη ακόμη πιο επιφυλακτική.

Φθαρμένα υλικά

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα έχουν οι ποιοτικές έρευνες της κοινής γνώμης, με τις οποίες γίνεται προσπάθεια διερεύνησης σε βάθος της πολιτικής δυναμικής που αναπτύσσεται.

Ο κ. Κωνσταντινίδης της εταιρείας ProRata έχει αναλύσει με εξαιρετικά ενδιαφέροντα τρόπο την πολιτική σύνθεση όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του Ιανουαρίου 2015. Σε γενικές γραμμές, ένας στους δέκα ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται στους αγώνες και τις παραδόσεις της Αριστεράς, περίπου τρεις στους δέκα αναφέρονται στο παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ της Αλλαγής που στήριξε την κυριαρχία του σε παροχές, διορισμούς και κάθε είδους διευκολύνσεις και σχεδόν πέντε στους δέκα αναφέρονται στο κίνημα διαμαρτυρίας που αναπτύχθηκε με δυναμικό τρόπο, στις πλατείες, το 2011.

Είναι, λοιπόν, πολύ δύσκολο να ανασυνταχθούν, σε συνθήκες μεγάλης πολιτικής πίεσης, οι ετερόκλητες δυνάμεις που εξασφάλισαν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Οι ψηφοφόροι που αναφέρονται στο παπανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ της Αλλαγής διαπιστώνουν ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί το πασοκικό βόλεμα σε πολιτική συσκευασία ΣΥΡΙΖΑ για τους περισσότερους από αυτούς. Οι υποστηρικτές της τυφλής διαμαρτυρίας που καταλήγει στην άσκηση πολιτικού εκβιασμού για διατήρηση κεκτημένων με άδεια δημόσια ταμεία δεν μπορούν να δώσουν μάχη υπέρ της κυβέρνησης στη βάση της λογικής και της κοινωνικής υπευθυνότητας.

Αποδεικνύεται στην πράξη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελείται από φθαρμένα πολιτικά υλικά, που συμπεριλαμβάνουν καφενόβιους και κοινωνικούς υποκριτές της Αριστεράς, ειδικούς στο βόλεμα σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού από τον χώρο του παραδοσιακού ΠΑΣΟΚ, λαϊκιστές της ΝΔ που τώρα εκμεταλλεύονται καταστάσεις σαν Ανεξάρτητοι Έλληνες και οπαδούς της τυφλής διαμαρτυρίας και της σύγκρουσης με την Ε.Ε., οι οποίοι όμως αρνούνται οποιαδήποτε επιβάρυνση για τις αδιέξοδες επιλογές τους.

Είναι πολύ δύσκολο για τον κ. Τσίπρα να οργανώσει την πολιτική του άμυνα με τόσο κακής ποιότητας πολιτικό υλικό. Φαίνεται ότι ο τρόπος που διεκδίκησε και πήρε την εξουσία προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τη φθορά της κυβέρνησης, που είναι πιθανό να πάρει χαρακτηριστικά ελεύθερης πολιτικής και δημοσκοπικής πτώσης.

Οι ρόλοι Μητσοτάκη

Η εκλογή του κ. Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ λειτούργησε σαν καταλύτης στη διαδικασία φθοράς και αποσυσπείρωσης των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ. Η βάση της ΝΔ που πήρε μέρος στη διαδικασία εκλογής του νέου ηγέτη έβαλε τέλος σε ένα παιχνίδι που έμοιαζε στημένο, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Παυλόπουλο, σε ειδικό ρόλο εκτός των συνταγματικών αρμοδιοτήτων του, και θρυμμάτισε την εικόνα ενός πρωθυπουργού που δεν τα κατάφερνε αλλά έμοιαζε αναντικατάστατος με βάση τα κριτήρια του πολιτικού συστήματος και του πολιτικού κυκλώματος που το διαχειριζόταν.

Η εκλογή Μητσοτάκη απελευθέρωσε κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις στον χώρο της ευρύτερης κεντροδεξιάς και επέβαλε την αναγκαία σύγκριση. Σε διάστημα λίγων εβδομάδων η ευρύτερη κοινή γνώμη άρχισε να αξιολογεί την κυβέρνηση και τον κ. Τσίπρα με βάση τις επιδόσεις τους και όχι τον καλοστημένο μύθο της πολιτικής παντοδυναμίας τους.