Μια ακόμη τελευταία ευκαιρία

Κάπως έτσι γίνεται πάντα. Όταν οι δείκτες του ρολογιού δείξουν μεσάνυχτα, όταν ο χρόνος της διαπραγμάτευσης τελειώσει χωρίς αποτέλεσμα, έρχεται μια πρόταση απ’ έξω με τη μορφή take it or leave it. Και τότε, με την πλάτη στον τοίχο, με το πιστόλι στον κρόταφο και με κομμένη την ανάσα, η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει στο δίλημμα «οδυνηρός συμβιβασμός ή ρήξη».

Κάπως έτσι έγινε και τώρα. Την Παρασκευή το απόγευμα, στις Βρυξέλλες, ο Ευκλ. Τσακαλώτος παρέλαβε από τους εκπροσώπους των πιστωτών και των ευρωπαϊκών θεσμών ένα τελεσίγραφο με μέτρα περίπου 4 δισ. προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο, να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση και να γίνει η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, δηλαδή να αποτραπεί το ατύχημα.

Το ΔΝΤ διαφωνεί με την Κομισιόν ακόμη και για το αν ευημερούν οι αριθμοί που αποτυπώνουν την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Το ΔΝΤ διαφωνεί με το Βερολίνο για το θέμα του χρέους (ζητά κούρεμα) και των πρωτογενών πλεονασμάτων (ζητά χαμήλωμα). Στο Βερολίνο οι Χριστιανοδημοκράτες αντιπαρατίθενται με τους Σοσιαλδημοκράτες (κυβερνητικοί εταίροι μέχρι τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου) για το αν θα πρέπει να ακολουθείται τιμωρητική (όπως θέλει ο Σόιμπλε) τακτική απέναντι στη χώρα μας. 

Αν, όμως, όλοι συμφωνούν σε κάτι, αυτό είναι ότι χρειάζονται γενναίες μεταρρυθμίσεις για να βγούμε από τον λάκκο της ύφεσης και της αποεπένδυσης και στο επίκεντρο βάζουν το ασφαλιστικό (μείωση συντάξεων) και το φορολογικό (μείωση του αφορολόγητου). Προφανώς ενδιαφέρουν πολύ και τα εργασιακά (προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων), όπως και η πρόοδος των ιδιωτικοποιήσεων (στον ενεργειακό τομέα). Εξίσου προφανώς ενοχλούνται από την έγνοια για τις υπερωρίες των αποσπασμένων σε βουλευτικά γραφεία εκπαιδευτικών και από οτιδήποτε πελατειακό διογκώνει το κόστος του Δημοσίου.

Με άλλα λόγια, οι θεσμικοί πιστωτές δεν τα βρίσκουν στη συνταγή θεραπείας του Έλληνα χρόνιου ασθενή, αλλά συμφωνούν ότι η κατάστασή του μπορεί να μην είναι αναστρέψιμη. Κάπως έτσι επέστρεψαν τα σενάρια του Grexit, με έναν τρόπο που θυμίζει καλοκαίρι 2015.

Και Grexit και προσάρτηση της FYROM. Ο βουλευτής των ΑΝΕΛ, της κυβερνητικής πλειοψηφίας δηλαδή, Κ. Κατσίκης κέρδισε ένα 24ωρο δημοσιότητας καταθέτοντας διπλή πρόταση, χωρίς να διευκρινίζει τι προηγείται ή αν το ένα φέρνει το άλλο. Ό,τι κι αν εννοούσε, αυτό που μένει είναι ότι κουτρουβαλάμε προς έναν κόσμο που δεν έχει καμία σχέση με ό,τι περιγράφεται ως σκληρός πυρήνας της Ε.Ε., ανεξάρτητα από την πορεία που έχει πάρει η Ε.Ε. Άλλωστε ο ίδιος βουλευτής μάς είχε ξαναπασχολήσει όταν είχε αναρωτηθεί από το βήμα της Βουλής «αν μπορεί ένας γκέι να είναι παιδαγωγός». Αυτό για το οποίο οπωσδήποτε δεν έχει αναρωτηθεί είναι αν με ένα τέτοιο κοινοβούλιο υπάρχει ελπίδα να τη σκαπουλάρουμε και να μη γίνουμε το θύμα, η θυσία του οποίου θα απελευθερώσει στη συνέχεια αλλαγές στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης.

Το βέβαιο είναι ότι ο χρόνος κυλάει σε βάρος μας. Οι επικεφαλής του κουαρτέτου δεν έχουν ακόμη επιστρέψει στην Αθήνα, επομένως δεν αναμένεται απόφαση στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου για το κλείσιμο της αξιολόγησης και η νέα προθεσμία που έχει τεθεί αυθαίρετα είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, αφού στις 15 εκείνου του μήνα θα γίνουν εκλογές στην Ολλανδία. Εκεί προηγείται με βάση τις δημοσκοπήσεις ο ακροδεξιός Βίλντερς, ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας συνήθως κρατάει μήνες και ο επικεφαλής του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ θα αναγκαστεί να παραδώσει, το πιθανότερο στον πρώην ΥΠΟΙΚ της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίντος. Πριν εγκαταλείψει τη θέση του, πάντως, μας ενημέρωσε ότι χωρίς το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα η Ολλανδία θα μας χαιρετήσει και άρα ας μην ευχόμαστε κάτι που αν συμβεί δεν θα μας βγει σε καλό.

Στο Μέγαρο Μαξίμου εξακολουθούν να μη σχεδιάζουν εκλογές. Είτε κλείσει είτε όχι σύντομα η δεύτερη αξιολόγηση, σκοπεύουν να επιμείνουν. Βέβαια, αν φτάσουμε στο καλοκαίρι χωρίς συμφωνία με τους πιστωτές, δεν θα υπάρχουν χρήματα για την εκπλήρωση εξωτερικών δανειακών υποχρεώσεων ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ και άρα εξελίξεις θα προκύψουν αναγκαστικά. Το δίλημμα «κάλπες ή οικουμενική» θα αντιμετωπιστεί απ’ όλα τα κόμματα μπροστά στον γκρεμό της χρεοκοπίας και ενώ θα υπάρχει το ενδεχόμενο επαναληπτικών εκλογών με απλή αναλογική σε περίπτωση που το πρώτο κόμμα δεν κερδίσει την αυτοδυναμία.

Όλοι –και μέσα και έξω– γνωρίζουν ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι απολύτως αναγκαία για να πάρει μπρος η οικονομία, όμως κανείς δεν μπορεί να στοιχηματίσει ότι η κυβέρνηση μπορεί να φέρει στη Βουλή –και να τα περάσει– τα μέτρα που απαιτούν οι πιστωτές.

Το καλό θα ήταν να κάνουν ένα βήμα πίσω ΔΝΤ και Σόιμπλε και να μαλακώσουν κάπως το «πακέτο» των αξιώσεών τους, όμως κάτι τέτοιο δεν είναι ορατό σε αυτή τη φάση.

Η κυρίαρχη τάση στον ΣΥΡΙΖΑ (που αναμένεται να επαναβεβαιωθεί στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής το Σαββατοκύριακο) είναι υπέρ του συμβιβασμού με τους εταίρους και όχι της ρήξης, όμως αυτό δεν φέρνει τα πράγματα πιο κοντά σε συμφωνία, αφού παραμένει το αίτημα του ΔΝΤ για προληπτική νομοθέτηση μέτρων-σοκ που αφορούν την περίοδο μετά το 2018.

Με φόντο όλα αυτά προσλαμβάνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η συνάντηση Μέρκελ-Μητσοτάκη τη Δευτέρα στο Βερολίνο. Θα της πει άραγε ο πρόεδρος της ΝΔ αυτό που λέει στο εσωτερικό «μόνη λύση οι εκλογές» και θα μας πει τι της είπε και τι του είπε;

Σαν να μη βρίσκεται η χώρα κρεμασμένη πάνω από μια βαθιά χαράδρα, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση τσακώνονται για το ταξίδι του πρωθυπουργού στο Παρίσι και αν είχε μαζί τα παιδιά του, για το πόθεν έσχες της συζύγου του Κυρ. Μητσοτάκη, για το αν είναι αντικειμενική η παρουσίαση των ειδήσεων από την ΕΡΤ.

Και ενώ η εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ σταμάτησε να εκδίδεται και ποιος ξέρει αν οι εργαζόμενοι θα καταφέρουν να ξαναβγάλουν και πόσα φύλλα, το εμπόριο τρέλας συνεχίζεται.

«Επειδή συνηθίζω να περπατάω στον δρόμο, οι έμποροι χθες με έπιαναν έξω από τα καταστήματα και μου έλεγαν: “Σωθήκαμε!”». Ποιος; Μα ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος μετά τη διόρθωση της ρύθμισης για τα μπλοκάκια που έχει προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση από αυτήν που δημιουργήθηκε με την αρχική εγκύκλιο για τις ασφαλιστικές εισφορές όσων απασχολούνται με δελτίο παροχής υπηρεσιών.

Όπως δεν βρέθηκε ποτέ ο γέρος που ζητούσε από τον Γιώργο Παπανδρέου να του κόψει τη σύνταξη για το καλό της χώρας, έτσι δεν θα βρεθεί ούτε ο έμπορος που σώθηκε χάρη στην κυβερνητική πολιτική.

Αυτός που βρίσκεται καθημερινά μπροστά μας και παντού είναι ο απλήρωτος μισθωτός στον ιδιωτικό τομέα, ο άνεργος που δεν βρίσκει δουλειά, ο άρρωστος που αγωνιά για ένα ραντεβού με τον γιατρό, ο επιχειρηματίας που χρεοκοπεί.

Από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει η καταγραφή των καρέ της ελληνικής αποτυχίας; Από το προσφυγόπουλο στο Ελληνικό που απωθήθηκε από τον αστυνομικό κατά την επίσκεψη Μουζάλα στην άτυπη δομή όπου δεν υπάρχει ζεστό νερό και θέρμανση, σύμφωνα με τον δήμαρχο; Μήπως από την κατραπακιά που έφαγε η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Β. Θάνου στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει ότι οι ανώτατοι δικαστικοί θα μπορούν να εργάζονται και μετά τα 67 τους χρόνια; Ίσως το χαρακτηριστικότερο βρίσκεται στις πληροφορίες ότι εκδηλώνεται ενδιαφέρον για αγορά αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35. Κοστίζουν περίπου 100 εκατ. δολάρια το κομμάτι.