Από την ανακούφιση στη Γαλλία στην αγωνία σε Ιταλία και Αυστρία

Η νίκη του ανεξάρτητου φιλελεύθερου υποψηφίου κ. Μακρόν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της Γαλλίας έγινε δεκτή με ανακούφιση στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο, στη Ρώμη και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ο κ. Μακρόν εργάζεται ήδη για την επικράτηση του κινήματος που δημιούργησε και τώρα μετασχηματίζεται σε κόμμα, στις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον Ιούνιο σε δύο γύρους.

Ο νέος Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας τοποθέτησε στην πρωθυπουργία τον πρώην δήμαρχο της Χάβρης κ. Φιλίπ, ο οποίος προέρχεται από τη φιλελεύθερη πτέρυγα των Ρεπουμπλικάνων και είναι στενός πολιτικός φίλος του πρώην πρωθυπουργού κ. Ζιπέ. Ο τελευταίος ηττήθηκε στις προκριματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος από τον κ. Φιγιόν, ο οποίος στη συνέχεια κατέλαβε την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών.

Η κυβέρνηση του κ. Φιλίπ περιλαμβάνει πολλά γνωστά στελέχη των Ρεπουμπλικάνων και των Φιλελευθέρων, ιδιαίτερα στο οικονομικό επιτελείο. Η ενισχυμένη παρουσία σε αυτήν της κεντροδεξιάς συνδυάζεται με την αριθμητική υπεροχή υποψηφίων στις βουλευτικές λίστες του κόμματος του κ. Μακρόν οι οποίοι προέρχονται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Είναι φανερό ότι επιχειρείται μια πολιτική σύνθεση κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς με ενισχυμένη τη φιλελεύθερη διάσταση, προκειμένου να υπάρξουν κοινοβουλευτική πλειοψηφία και κυβέρνηση που θα στηρίζουν τις προεδρικές επιλογές.

Το ξεκίνημα του κ. Μακρόν δείχνει ικανοποιητικό και δημιουργικό, αλλά δεν υπάρχουν εγγυήσεις για το τελικό αποτέλεσμα. Το βέβαιο είναι ότι στη Γαλλία αντιμετωπίστηκε με επιτυχία η πολιτική επίθεση της άκρας Δεξιάς, με αποτέλεσμα να έχει περιέλθει σε μεγάλη κρίση το Εθνικό Μέτωπο, το κόμμα της κ. Λεπέν.

Στις Βρυξέλλες δηλώνουν ενθουσιασμένοι με τον κ. Μακρόν, επειδή εκτιμούν ότι μπορεί να ηγηθεί της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας που έχει ανάγκη η Γαλλία και να δημιουργήσει μια νέα δυναμική για την Ε.Ε., η οποία θα στηρίζεται στη στενότερη γερμανογαλλική συνεργασία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρόεδρος Μακρόν έκανε την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στο Βερολίνο και η καγκελάριος κ. Μέρκελ τον υποδέχτηκε με ιδιαίτερα θετικό τρόπο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο ηγετών για την πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί.

Εκλογές στην Αυστρία

Κι ενώ όλα έδειχναν ότι μετά τη μεγάλη ήττα της κ. Λεπέν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών η Ε.Ε. θα έμπαινε σε μια περίοδο σχετικής πολιτικής ηρεμίας, ήρθαν οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία για να μας θυμίσουν ότι η άκρα Δεξιά εξακολουθεί να προσδιορίζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τις εξελίξεις σε διάφορες χώρες της Ε.Ε.

Ο κ. Κουρτς, υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας και νέος ηγέτης του κεντροδεξιού Λαϊκού Κόμματος, αποφάσισε να διακόψει τη δεκαετή κυβερνητική συνεργασία του κόμματός του με τους Σοσιαλδημοκράτες και να ζητήσει τη διενέργεια πρόωρων βουλευτικών εκλογών, τον Οκτώβριο, λίγο μετά τις βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν στην τέταρτη θητεία της καγκελαρίου κ. Μέρκελ.

Ο νέος ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος της Αυστρίας προσπαθεί να δώσει καθαρά προσωπικό χαρακτήρα στην προσπάθειά του, γι’ αυτό και το ψηφοδέλτιο του κόμματος θα παρουσιαστεί ως «Λίστα Σεμπάστιαν Κουρτς Νέο Λαϊκό Κόμμα». Στα 30 του χρόνια ο κ. Κουρτς πιστεύει ότι μπορεί με τις κατάλληλες δυναμικές πρωτοβουλίες να ενισχύσει τη θέση του κόμματός του, που έρχεται τρίτο στις δημοσκοπήσεις, και να πάρει την πρωτιά από το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας. Έχει σκληρύνει τις θέσεις του στο προσφυγικό-μεταναστευτικό αλλά και σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή της Αυστρίας στη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος. Με τη δυναμική που έχει αναπτύξει, οι περισσότεροι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι μετά τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου θα αναβιώσει ο κυβερνητικός συνασπισμός της κεντροδεξιάς και της άκρας Δεξιάς στην Αυστρία, εξαιτίας του οποίου η χώρα είχε οδηγηθεί σε διπλωματική απομόνωση στο εσωτερικό της Ε.Ε. στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Επομένως βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια σύνθετη κατάσταση, εφόσον ένα συστημικό κεντροδεξιό κόμμα υιοθετεί σε βασικά ζητήματα μέρος της επιχειρηματολογίας της αυστριακής άκρας Δεξιάς και δεν έχει αντίρρηση να προχωρήσει σε κυβερνητική συνεργασία με αυτήν.

Ιταλική αστάθεια

Η πολιτική αναταραχή στην Αυστρία, όπου αποτράπηκε, με τη συνεργασία της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, η εκλογή ακροδεξιού Προέδρου της Δημοκρατίας απευθείας από τον λαό, αναδεικνύει το δύσκολο παρελθόν της χώρας. Ο Χίτλερ γεννήθηκε στην Αυστρία, ο ναζισμός κυριάρχησε και σε αυτή τη χώρα, ενώ ο Κουρτ Βάλντχαϊμ, πρώην γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από την Προεδρία της Δημοκρατίας εξαιτίας του ναζιστικού παρελθόντος του και της καταγγελίας για συμμετοχή του σε εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Γιουγκοσλαβίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Ταυτόχρονα φαίνεται να παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις η κρίση στην Ιταλία, με τους περισσότερους πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές να καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι πολύ πιθανή η επικράτηση αντιευρωπαϊκών δυνάμεων στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, που πρέπει να πραγματοποιηθούν, το αργότερο, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, το λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο προηγείται με ένα ποσοστό της τάξης του 30%, ενώ το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα που ελέγχει την κυβέρνηση Τζεντιλόνι ακολουθεί με ένα ποσοστό της τάξης του 26%-28%. Για την τρίτη θέση δίνουν μάχη οι ακροδεξιοί της Λέγκας του Βορρά με το κεντροδεξιό κόμμα του κ. Μπερλουσκόνι, το οποίο ταλαντεύεται μεταξύ μιας μελλοντικής συνεργασίας με το Δημοκρατικό Κόμμα και της προσχώρησης στο μέτωπο των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων, με το Κίνημα Πέντε Αστέρων και τη Λέγκα του Βορρά. Τα κόμματα του κ. Σαλβίνι και του κ. Μπερλουσκόνι κινούνται δημοσκοπικά γύρω στο 13%-14%.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ιταλία είναι ένα πολιτικό ατύχημα σε αναμονή, εφόσον το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της χώρας εξακολουθεί να είναι 7% πιο κάτω απ’ ό,τι ήταν το 2009, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα των Ιταλών έχει υποχωρήσει κατά 12% και η βιομηχανική παραγωγή έχει πέσει κατά 20% σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα. Η Ιταλία συνδυάζει την οικονομική στασιμότητα με τη βιομηχανική παρακμή, εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ανεργίας μεταξύ των νέων, υπέρογκο δημόσιο χρέος, το οποίο ανέρχεται σε 132% του ΑΕΠ και είναι αναλογικά το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρωζώνη μετά το ελληνικό, και ένα βαθιά προβληματικό τραπεζικό σύστημα, με τα μη εξυπηρετούμενα χρέη να αναλογούν στο 20% του συνόλου.

Τα πολιτικά νέα από τη Γαλλία είναι καλά, χωρίς φυσικά να υπάρχουν εγγυήσεις για την επιτυχία της προσπάθειας του κ. Μακρόν, και στη Γερμανία όλα δείχνουν ότι η κ. Μέρκελ θα επικρατήσει με σχετική άνεση στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Κι ενώ δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια ευρωπαϊκή επανεκκίνηση που θα στηρίζεται στην πιο στενή συνεργασία Γερμανίας και Γαλλίας, έρχεται η πολιτική αναταραχή στην Αυστρία για να προσφέρει νέες πολιτικές δυνατότητες στην άκρα Δεξιά και η γενική αστάθεια στην Ιταλία, η οποία, εάν οδηγήσει στην εκλογική ήττα της κεντροαριστεράς και στην επικράτηση του Κινήματος Πέντε Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά, τα οποία θέλουν να διενεργήσουν δημοψήφισμα για την έξοδο της χώρας από το ευρώ, μπορεί να θέσει σε αμφισβήτηση την ίδια την ύπαρξη της Ευρωζώνης.