Οι 22 καλύτερες κατασκοπικές ταινίες

Είναι, σχεδόν, επίσημο: ο Ντάνιελ Γκρεγκ θα εξακολουθεί να είναι ο Τζέιμς Μποντ για δυο ακόμα ταινίες. Κι αφού η καρδούλα μας γύρισε στη θέση της ας θυμηθούμε τις καλύτερες κατασκοπικές ταινίες. Έστω τις πιο αγαπημένες.

Καυτό απόρρητο, 2008, Burn After Reading

Ο Τσαντ και η Λίντα, συνάδελφοι σε ένα γυμναστήριο, βρίσκουν ένα CD με κωδικοποιημένες πληροφορίες που ανήκει σε έναν πρώην πράκτορα της CIA. Αποφασίζουν να τον εκβιάσουν, όταν όμως εκείνος αρνείται να τους πληρώσει, απευθύνονται στη ρώσικη πρεσβεία. Μπορεί να κάνει κανείς κωνωδία καλύτερα από τα αδέρφια Τζόελ και Ίθαν Κοέν οι οποίοι σαρκάζουν χωρίς έλεος τους κατασκόπους, την ψυχροπολεμική υστερία και την απέραντη ανθρώπινη ματαιοδοξία; Πραγματικά αστείο σενάριο, σκηνοθετικό μπρίο, εθιστικά ανόητοι η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ κι ο Μπραντ Πιτ.

Ο εκτελεστής, 2015, Sicario

Με ένα all star καλλιτεχνικό επιτελείο –φωτογραφία ο 12 φορές υποψήφιος για Όσκαρ Ρότζερ Ντίκινς («Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους», «Skyfall» ), μοντάζ ο Τζο Γουόκερ («12 Χρόνια Σκλάβος» ) και μουσική ο Γιόχαν Γιόχανσον («Η Θεωρία των Πάντων» )–, ο Ντενί Βιλνέβ παραδίδει ένα ζυγισμένο θρίλερ συνδυάζοντας δράση, πολιτικοκοινωνική κριτική και περιπέτεια.

Επιχείρηση χρυσά μάτια, 1995, Goldeneye

Ο καλύτερος Τζέιμς Μποντ από την εποχή του «Ο Κατάσκοπος Που Μ’ Αγάπησε». Ο Πιρς Μπρόσναν, στην πρώτη του εμφάνιση στο ρόλο, αναδεικνύεται άξιος διάδοχος του Σον Κόνερι, σε μια καλοστημένη περιπέτεια με σκηνές που έμειναν κλασσικές -όπως η καταδίωξη με το τανκ στους δρόμους της Πετρούπολης. Η Τίνα Τέρνερ στο τραγούδι.

Επικίνδυνη αποστολή, 1996, Mission: Impossible

Αν είστε φαν της τηλεοπτικής σειράς θα απογοητευτείτε, γιατί η μόνη σχέση της με την ταινία είναι το μουσικό μοτίβο. Πρόκειται για μια σούπερ μπλοκμπάστερ περιπέτεια με σε πλήρη θέα τους μυς του Τομ Κρoυζ. Κι, όμως, για κάποιο λόγο μας αρέσει. 

Ραντεβού στο Παρίσι, 1963, Charade

Λίγο κωμωδία, λίγο θρίλερ και λίγο κατασκοπική περιπέτεια. Όλα, όμως, συνδυάζονται με έναν ανάλαφρο και στιλάτο -σχεδόν χιτσκοκικό- τρόπο. Αν και η πλοκή δεν είναι πάντα πειστική, ο Στάνλεϊ Ντόνεν χειρίζεται επιδέξια το σασπένς και αξιοποιεί την απολαυστική Όντρεϊ Χέμπορν και τον υπέροχο Κάρι Γκραντ.

Zero Dark Thirty, 2012

Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ένα κυνηγητό, που κράτησε μια δεκαετία, ξεκίνησε για να βρεθεί ο αρχηγός της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν. Μία ελίτ ομάδα μυστικών και στρατιωτικών χειριστών, που εργάζονται μυστικά σε όλη την υφήλιο, αφοσιώνεται στον στόχο. Η ταινία διηγείται αυτή την αποστολή των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων. Η ταινία κυκλοφόρησε σε περιορισμένο κύκλωμα αιθουσών στις 19 Δεκεμβρίου 2012 και ευρέως στις 11 Ιανουαρίου 2013. Απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από τους κριτικούς και έλαβε 5 υποψηφιότητες για Όσκαρ. Άψογη η Τζέσικα Τσάστεϊν.

Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων, 1959, North by Northwest

Χίτσκοκ- Κάρι Γκραντ. Κανονικά εδώ σταματάει η περιγραφή. Η πιο διασκεδαστική και μία από τις πιο περίτεχνες σεναριακά και σκηνοθετικά ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Κλασικό αφηγηματικό σινεμά.

Μόναχο, 2005, Munich

Στις 5 Σεπτεμβρίου του 1972 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου μία ομάδα Παλαιστινίων, μέλη της οργάνωσης Μαύρος Σεπτέμβρης, εισβάλουν στο Ολυμπιακό χωριό κρατώντας ομήρους 9 ισραηλινούς αθλητές και σκοτώνοντας άλλους 2. Οι διαπραγματεύσεις με τις αρχές δεν καταλήγουν πουθενά και 21 ώρες μετά, στο στρατιωτικό αεροδρόμιο του Μονάχου, όλοι οι όμηροι καταλήγουν νεκροί. Σε απάντηση αυτού του τρομοκρατικού χτυπήματος η Ισραηλινή κυβέρνηση με απόλυτη μυστικότητα οργανώνει την αντεπίθεσή της με σκοπό την ανεύρεση και δολοφονία 13 Παλαιστινίων που φέρονται ως υπεύθυνοι για το σχεδιασμό αυτής της επίθεσης. Αυτή την άκρως επικίνδυνη αποστολή θα επιχειρήσει να φέρει εις πέρας ο ειδικός πράκτορας της Μοσάντ, Άβνερ, έχοντας στο πλευρό του μία ολιγομελή ομάδα πρακτόρων. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ παραδίδει ένα κατασκοπικό θρίλερ και ένα προβληματισμό για το πώς οι ισραηλινοί πράκτορες θα γίνουν τελικά πιόνια της κρατικής τρομοκρατίας, για να αρχίσουν να έχουν τις δικές τους αμφιβολίες τους για το δίκαιο ή την αποτελεσματικότητα της αποστολής τους. Το μήνυμα της τελευταίας σκηνής, με τον ήρωα να βαδίζει στο Μπρούκλιν καθώς οι Δίδυμοι Πύργοι βρίσκονται ακόμα στη θέση τους, είναι προφανές.

Και ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι, 2011, Tinker Tailor Soldier Spy

Το αριστούργημα του Τζόν Λε Καρέ (κατάσκοπος κάποτε ο ίδιος) στη μεγάλη οθόνη. Ο Τζόρτζ Σμάιλι (Γκάρι Όλντμαν), δεν κυνηγάει κανέναν. Δεν σκοτώνει -ο ίδιος- κανέναν. Δεν μιλάει πολύ. Δεν φωνάζει. Δεν απειλεί. Αλλά στήνει παγίδες και περιμένει καρτερρικά να δει τι θα πιάσει, ενώ οι μυστικές υπηρεσίες της Μ. Βρετανίας αγωνιούν για να βρουν τον προδότη στην οικογένεια τους. Ένα παζλ δυο ωρών από τον δεξιοτέχνη Σουηδό Τόμας Άλφρεντσον ("Άσε το Κακό να Μπει").

3 Μέρες του Κόνδορα , 1975, Three dyas of the condor

Ένας αναλυτής της CIA στη Ν. Υόρκη, βγαίνει από το γραφείο του για καφέ. Όταν γυρίζει είναι όλοι νεκροί, και αυτός βρίσκει τον εαυτό του να τρέχει για να γλυτώσει τη ζωή του, αλλά και να ανακαλύψει ποιος βρίσκεται πίσω από όλα. Sκηνοθεσία Σίντνεϊ Πόλακ με τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Φέι Νταναγουέι να συνθέτουν ένα από τα πιο αγαπημένα κινηματογραφικά ζευγάρια. Το φινάλε και τι αυτό προμηνύει είναι πιο αγωνιώδες κι από την ίδια την ταινία.

Ο καθοδηγητής, 2006, The Good Shepherd

Απόφοιτος του Γέιλ και μέλος μυστικής αδελφότητας, ο Έντουαρντ Γουίλσον υπηρετεί στην αντικατασκοπία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και, μετά το τέλος του, γίνεται ιδρυτικό μέλος της CIA. Θα ζήσει την κλιμάκωση και την παράνοια του Ψυχρού Πολέμου και θα κληθεί να πληρώσει το ανάλογο τίμημα. Ιστορικά ακριβές και πολιτικά καίριο κατασκοπικό θρίλερ. Ρεσιτάλ υποκριτικής από τον Ματ Ντέιμον και σκηνοθετικής ωριμότητας από τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο. Η πραγματική ιστορία ενός ανθρώπου, του οποίου και τα μυστικά είχαν μυστικά…

Austin Powers: Ο κατάσκοπος που γύρισε από... τρίο, 1997, Austin Powers: International Man of Mystery

Ο Μάικ Μάγιερς εμφανίζεται µε την τριπλή ιδιότητα του σεναριογράφου, συμπαραγωγού και πρωταγωνιστή σε αυτή την παλαβή σάτιρα των κατασκοπικών ταινιών που προκαλεί άφθονο γέλιο.

Ο Άνθρωπος Που Γνώριζε Πολλά, 1956, The Man Who Knew Too Much

Ένα ζευγάρι Αμερικανών τουριστών στο Μαρόκο μαθαίνει κατά λάθος το μυστικό σχέδιο δολοφονίας ενός πολιτικού. Για να μην αποκαλύψουν την πληροφορία στις αρχές όμως, οι συνωμότες απαγάγουν τον μικρό τους γιο. Στην απόλυτη ωριμότητά του, ο Χίτσκοκ διασκευάζει με απαράμιλλη δεξιοτεχνία μια μεγάλη επιτυχία της βρετανικής περιόδου του.

Ο ράφτης του Παναμά, 2001, The tailor of Panama

Διασκευή του ομώνυμου βιβλίου του Τζον Λε Καρέ, που είναι περισσότερο μια μαύρη σάτιρα της μεταψυχροπολεμικής περιόδου, παρά μια κατασκοπική περιπέτεια τύπου Τζέιμς Μποντ. Ο Τζον Μπούρμαν τονίζει ακόμα περισσότερο το μελαγχολικό χαρακτήρα του βιβλίου προβάλοντας έναν κόσμο διαφθοράς που υπάρχει από τις μυστικές υπηρεσίες μέχρι την πολιτική εξουσία.

Εξομολογήσεις ενός επικίνδυνου μυαλού, 2002, Confessions of a dangerous mind

Η αληθινή ιστορία του Τσακ Μπάρις, διάσημου τηλεπαρουσιαστή της δεκαετίας του '60, ο οποίος υποστηρίζει ότι ταυτόχρονα ήταν εκτελεστής της CIA, που μπλέχτηκε σ' ένα παρανοϊκό παιχνίδι κατασκοπείας και προδοσίας.  Βραβείο ερμηνείας στον Σαμ Ρόκγουελ στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2003. Το πετυχημένο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Τζορτζ Κλούνι είναι γεμάτο από ευρήματα βασισμένο στο σουρεάλ σενάριο του Τσάρλι Κάουφμαν. 

Ο άνθρωπος της Μαντζουρίας, 2004, The Manchurian Candidate

Ενδιαφέρον ριμέικ της ομώνυμης ταινία του Τζον Φρανκενχάιμερ (1962), βασισμένη σε μυθιστόρημα του Ρίτσαρντ Κόντον, που αντανακλούσε όλη την παράνοια του Ψυχρού Πολέμου. Υπάρχουν ελάχιστες αλλαγές για λόγους επικαιροποίησης, ενώ το μυστικό της πλύσης εγκεφάλου αποκαλύπτεται τόσο νωρίς ώστε το ενδιαφέρον να μετατίθεται από το αστυνομικό μυστήριο στους μηχανισμούς της συνωμοσίας. Του Τζόναθαν Ντέμι με τον Ντένζελ Ουάσινγκτον.

Χωρίς ταυτότητα, 2002, The Bourne Identity

Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 14 Ιουνίου 2002. Έλαβε κυρίως καλές κριτικές ενώ έγινε και μεγάλη εισπρακτική επιτυχία. Το 2004 ακολούθησε η συνέχεια Στη Σκιά των Κατασκόπων (The Bourne Supremacy) και το 2007 η τρίτη και τελευταία ταινία με πρωταγωνιστή τον Ντέιμον Το Τελεσίγραφο του Μπορν (The Bourne Ultimatum). Μία τέταρτη ταινία κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 2012 με τίτλο Η Κληρονομιά του Μπορν (The Bourne Legacy). Ο σκηνοθέτης Νταγκ Λάιμαν δήλωσε ότι ήταν φαν του βιβλίου του Ρόμπερτ Λάντλαμ από τότε που πήγαινε λύκειο.

Τζέιμς Μποντ, πράκτωρ 007 εναντίον δρος Νο, 1962 , Dr. No

Κι όμως, ο Σον Κόνερι δεν ήταν πρώτη επιλογή του Ίαν Φλέμινγκ. Ο συγγραφέας ήθελε τον Ρότζερ Μουρ αλλά αυτός αρνήθηκε λόγω του τηλεοπτικού «Αγίου». Ωστόσο, ακόμα και σήμερα ο Τζέιμς Μποντ του Κόνερι θεωρείται ο ιδανικότερος σύμφωνα με αυτούς που έχουν διαβάσει τα μυθιστορήματα του Φλέμινγκ (και η χυμώδης Ούρσουλα Άντρες το καλύτερο Bond girl). Στο Dr No, ο Μποντ εμφανίζεται λίγο πιο σκληρός, πιο βίαιος σε σχέση με τις αμέσως επόμενες ταινίες του ήρωα, στοιχείο όμως που τον χαρακτηρίζει στις νουβέλες του Φλέμινγκ.

Παιχνίδια ολέθρου, 1992, Patriot Games

Δεύτερη εμφάνιση του λογοτεχνικού ήρωα του Τομ Κλάνσι μετά το «Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη». Ο Τζακ Ράιαν, πρώην αναλυτής της ΣΙΑ, επιστρέφει στην ενεργό δράση, για να αντιμετωπίσει πιο δραστικά μια ιρλανδική τρομοκρατική ομάδα, η οποία απειλεί τον ίδιο και την οικογένειά του. Ο Χάρισον Φορντ και η Aν Άρτσερ στους κεντρικούς ρόλους.

Η Πλεκτάνη, 2008, Body of Lies

Ο Ρότζερ Φέρις, μάχιμος πράκτορας της CIA στη Μέση Ανατολή, προσπαθεί να εντοπίσει τον επικίνδυνο αρχηγό μιας τρομοκρατικής οργάνωσης. Καθοδηγούμενος από τον έμπειρο αναλυτή Εντ Χόφμαν και συνεργαζόμενος στενά με τον αρχηγό της ιορδανικής αντικατασκοπίας, θα βρεθεί μπλεγμένος ανάμεσα σε σκοτεινά σχέδια και αντικρουόμενα συμφέροντα. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ επιλέγει ρεαλιστικούς, χαμηλούς τόνους. Στρωτός ρυθμός, πειστικές ερμηνείες –ως εκεί.

Το 4ο πρωτόκολλο, 1987, The Fourth Protocol

Το φιλμ βασίζεται στο μπεστ σέλερ του Φρέντερικ Φορσάιθ και αναφέρεται στο μυστικό πόλεμο των κατασκόπων. Άξονας της δράσης η ανακάλυψη από τον Αγγλο μυστικό πράκτορα Τζον Πρέστον μιας επιχείρησης Σοβιετικών κατασκόπων και η άρνηση του διευθυντή του να τον πιστέψει. Σκηνοθεσία Τζον Μακένζι με τον υπέροχο Μάικλ Κέιν.

Ο Κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο, 1965, The spy who came from the cold

Ο Ρίτσαρντ Μπάρτον παριστάνει τον διωγμένο από την Υπηρεσία, προκειμένου να τον προσεγγίσουν Ρώσοι κατάσκοποι, και να μάθει όσα ξέρουν, ενώ θα έχει και την ευκαιρία να καταστρέψει τον αντίπαλο αρχικατάσκοπο, ταΐζοντας τους εχθρούς με ψεύτικες πληροφορίες. Από τον Τζον Λε Καρέ και πάλι, ένα αριστούργημα όπου θίγεται η αντι-ηρωϊκή πλευρά του επαγγέλματος του κατασκόπου. Ένας από τους καλύτερους ρόλους του Ρίτσαρντ Μπάρτον.