Είδαμε την «ΟΠΕΡΕΤΤΑ» στο Εθνικό

Μια εξαίρετη παράσταση γεμάτη απόκοσμη αναζήτηση και ακραία αλληγορία του αυτοεξόριστου στο Μπουένος Άιρες Πολωνού Βίτολντ Γκομπρόβιτς, σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου και μετάφραση του Γιάννη Αστερή, παρακολουθήσαμε μαγεμένοι στο Εθνικό Θέατρο.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Εβρισκόμενοι στο ακρότατο των  Ιμαλαΐων και ισορροπώντας σε μια απέναντι  κορυφή, παρατηρούμε την αρχή μιας  οραματικής, απόκοσμης  μαγείας,  να ξεδιπλώνεται μέσω ενός πιθήκου υπό την υπόκρουση την μουσική… μιας  γκάιντας.

Κεντώντας τον Αριστοφάνη με το θέατρο του παραλόγου του Αλφρέντ Ζαρρύ στον «Βασιλιά Υμπύ»,  παρακολουθούμε και μελετούμε διεισδυτικά  μια υπέροχα αλληγορική παράσταση, όπου το παράλογο παρελαύνει μπροστά μας, ως μια μορφή εξεζητημένου υπαρξιακού ρεαλισμού.

Υπό μία έννοια, ο Αριστοκράτης Αρισταίος, θέλει να αποπλανήσει την όμορφη και ταπεινή Αλμπερτίνα μα αδυνατεί, δυσκολευόμενος να υπερκεράσει τους καλούς του τρόπους, όντας σε αυτούς εγκλωβισμένος.

Κι εδώ παρελαύνει όλη η ανυπέρβλητα ιδιαίτερη σκέψη του Γκομπρόβιτς , υπό το βλέμμα μα και την ίδια την φυσική μέσα σε αυτό παρουσία, του ίδιου του Καραθάνου.

Η  μόδα, που έρχεται να σκεπάσει την σάπια υφή του ανθρώπινου οικοδομήματος, αγγίζοντας το όριο της πολιτικής, της τέχνης, της ηθικής, των ορμέφυτων, του σεξ, της επαναστατικής πρακτικής και εν τέλει οδηγώντας στην κατάλυση και την απογύμνωση του πολιτισμού… υπό την δύναμη  του βαθέως  και αμείλικτου πρωτογονισμού.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Η σπανιότητα μιας μεγάλης παράστασης έγκειται στο να παντρεύει το αλληγορικό με το ρεαλιστικό, σε ένα μπαλέτο υπεράριθμων υπερβολών και δεξιοτήτων, επιτυγχάνοντας όχι μόνο την ακραία ψυχαγωγία μα και το ακραίο μα απόλυτα διεισδυτικό μήνυμα.

Πατώντας στην φιλοσοφικά μαθηματική λογική του Γκομπρόβιτς πως…( επιφάνεια +βάθος ισούνται με ένα), ο  του παραλόγου φιλόσοφος, μας παρουσιάζει έναν κόσμο που το ακραίο και το φαινομενικό υπηρετεί το ευτελές, συγκαλύπτοντας με απόλυτη επιμέλεια, την σαθρότητα του ανθρώπινου οικοδομήματος.

Η εσωτερική όψη του  υποταγμένου ανθρώπου στις πολυτέλειες και τα πρέπει του «υλικοτεχνισμού» , εξωθείται στο προφανές υπό την μορφή μιας πιθικίζουσας μάσκας αντίγραφου, ενός… εσωτερικού μιμιτισμού.

Δουλεύοντας δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια επάνω στην «Οπερέττα», ο Γκομπρόβιτς κατάφερε να γεμίσει το άδειο, παράλογο και επιτηδευμένα κωμικό  της κέλυφος με έννοιες και συνθήματα, πόνο, οδύνη  και δράμα, πείθοντας τελικά τον θεατή πως η δύναμή του, επέρχεται μέσα από την συντριβή και την σύνθλιψη του υπάρχοντος κόσμου και τη δημιουργία ενός νέου.

Υπάρχουν άπειροι τρόποι να προσεγγίσει ο Θεατής ετούτη την παράσταση και να διασκεδάσει παρακολουθώντας την με τον τρόπο που εκείνος θέλει.

Παρατηρώντας και επεξεργαζόμενος κάποιος ένα διαμάντι, γεννάται μέσα του το δέος, η απορία για τον ασύλληπτα δύσκολο τρόπο κατασκευής του, ο θαυμασμός και τέλος, η χαρά που μια ιδιαίτερη προσπάθεια, γνώση και εξειδίκευση, δημιούργησε ένα τόσο ιδιαίτερο κόσμημα… όπως η «Οπερέττα».

Ο Καραθάνος, απογυμνώνει στα πόδια μας την πείρα και τον δυναμισμό του, την κατανόηση και το πάθος του, την βαθειά διεισδυτικότητα στο έργο του συγγραφέα μα και την πίστη του στην τελειότητα, για να μας παραθέσει μια άριστα απελευθερωμένη και άναρχα, μα επιτηδευμένα δομημένη παράσταση.

Διατηρώντας τη μουσικοποιητική  χροιά της οπερέττας , η φωνή ταυτίζεται με την μεταφυσική, το κραυγαλέο με το αληθές, καταμαρτυρώντας και διακηρύσσοντας την «Χάρτα» ενός κόσμου νέου, όπου η επανάσταση, είναι ο δρόμος, η πτώση είναι η του δρόμου αρχή, η  ανάπτυξη της ατομικότητα είναι η οδός προς την συλλογικότητα και καταδεικνύοντας τελικά πως όσο ο άνθρωπος κινείται από μια άκριτη και αφιλτράριστη μαζικότητα, μεταλλάσσεται σταδιακά σε ένα κεκαλυμμένα πρωτόγονο προσωπείο.

Βρίσκοντας παρηγοριά στο τραγούδι, ο πρίγκιπας, που αγνοεί τους λόγους για τους οποίους ζει και πρέπει να εξακολουθήσει να το κάνει, κινούμενος νευρωτικά και ψυχωτικά, μας οδηγεί έμμεσα στην κατανόηση του δρόμου. ..προς τον εαυτό μας. Από αδυναμία ζει… και τυχαία πεθαίνει.

Φράσεις όπως… ”δεν αντέχω τον εαυτό μου”, «σοφοί οι πίθηκοι, ηλίθιοι οι άνθρωποι» , «τι καιροί είναι οι καιροί μας», «το μέλλον είναι μια μαύρη τρύπα και ο χρόνος το πιο μεγάλο ερωτηματικό», «ξεσπάει εντός μας το κλάμα όλου του κόσμου», «επικοινωνούμε αλλά δεν καταλαβαινόμαστε», «η γυμνότητα είναι ένας αριστερισμός, αφού όλοι, φτωχοί και πλούσιοι, τον ίδιο κώλο έχουμε», «δεν υπάρχει θεός, μόνο μια κατάσταση κι εγώ διαλέγω την επανάσταση», μας οδηγούν με βήματα σταθερά και όσο το δυνατό πιο βέβαια… στη ζωή μας.

Η μουσική του Τριανταφύλλου μαγική, τα σκηνικά, περιστρέφονται κυκλικά σε ένα διαρκές κυνήγι εαυτού, βιδωμένα στα πόδια των πρωταγωνιστών με μια μυστική θαρρείς σύνδεση,  με τα κοστούμια της Έλλης Παπαγεωργακοπούλου ασύλληπτα, να μας μεταφέρουν εκτός τόπου και χρόνου, στοιχειοθετώντας το γκλάμουρ και το εξεζητημένο και αντιπαραθέτοντάς τα με το γυμνό, που στο τέλος καταδεικνύει και το απόλυτα απελευθερωμένο… κοινώς το ζητούμενο.

Οι ερμηνείες μοναδικές, με την κίνηση εκπληκτικά επιμελημένη από την Αμαλία Μπένετ και το επιτελείο  προσεκτικά επιλεγμένο, με την φετινή αλλαγή της Χαρούλας Αλεξίου να ξαφνιάζει ευχάριστα, με τους  Χάρη Φραγκούλη, Μιχάλη Σαράντη, Εύη Σαουλίδου , Γαλήνη Χατζηπασχάλη  καθώς και τον Σερβετάλη σε  μεγάλα κέφια… να ξεχωρίζουν.

Αυτό που τελικά παρακολουθήσαμε; Μια παράσταση απλά… μοναδική.

Ταυτότητα παράστασης

Μετάφραση: Γιάννης Αστερής                                  

Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος

Διασκευή: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Αστερής                   

Σκηνικά-κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου

Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου                         

Διανομή (με αλφαβητική σειρά)

Χάρης Αλεξίου, Χάρης Ανδριανός, Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Πάρις Θωμόπουλος, Νίκος Καραθάνος, Ευαγγελία Καρακατσάνη,  Κώστας Κορωναίος, Νίκος Λεκάκης, Αμάλια Μπένετ,  Κώστας Μπερικόπουλος, Ιωάννα Μπιτούνη, Ελένη Μπούκλη, Εύη Σαουλίδου, Μιχάλης Σαράντης, Αρης Σερβετάλης, Έλενα Τοπαλίδου, Άγγελος Τριανταφύλλου, Χάρης Φραγκούλης                                                                                                                                                                           

Μουσικοί επί σκηνής:

Ilya Algaer (κοντραμπάσο) , Γιώργος Δούσος ( γκάιντα, καβάλ, ντουντούκ, κλαρίνο, φλάουτο), Διονύσης Κοκόλης ( τρομπέτα), Μενέλαος Μωραΐτης  (τούμπα), Κώστας Νικολόπουλος ( κιθάρα), Βασίλης Παναγιωτόπουλος ( τρομπόνι), Ιάκωβος Παυλόπουλος (κρουστά), Άγγελος Τριανταφύλλου ( πιάνο).

Φωτογράφος παράστασης: Πάτροκλος Σκαφίδας

Από Τετάρτη 29/11 όλες οι παραστάσεις του έργου «Οπερέττα» θα παρουσιάζονται με αγγλικούς υπέρτιτλους.

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΘΕΑΤΡΟ REX-ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ»,

Πανεπιστημίου 48 , τηλ. 210.3305074 (μέσω πιστωτικής κάρτας) και στο www.n-t.gr
Κρατήσεις συλλόγων: 210.5288178
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20:00
Κυριακή στις 19:00
Τιμές εισιτηρίων: 22€, 17€, 15€, 10€ (φοιτητικό)
κάθε Τετάρτη και Πέμπτη ενιαία τιμή 15€
Παρασκευή ενιαία τιμή 13€