Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας: Η πολύφερνη εκπαιδευτική νύφη του Βορρά

- Απορούμε γιατί το ΑΠΘ δεν ρωτήθηκε, ή δεν είναι μέρος αυτής της διαδικασίας;

- Το ΑΠΘ είναι ένα πανεπιστήμιο που αυτή τη στιγμή είναι το μεγαλύτερο της χώρας.

- Απορούμε γιατί η σύμπραξη που διαφαίνεται είναι μεταξύ δύο ή τριών ΤΕΙ και του ΔΙΠΑΕ.

- Εμείς προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε συνέργειες ανάμεσα σε μικρότερα ιδρύματα, για να δούμε τι δυναμική θα δημιουργηθεί.

- Γιατί να μην καθίσουμε όλοι μαζί στο ίδιο τραπέζι και να δούμε ποιοι είναι οι στόχοι στην περιφέρεια και πώς μπορούμε να τους υλοποιήσουμε;

- Ας ολοκληρώσουμε αυτόν τον κύκλο και μετά βλέπουμε.

Η παραπάνω στιχομυθία ανάμεσα στον πρύτανη του ΑΠΘ, καθηγητή Περικλή Μήτκα και τον υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου –με τον πρώτο να εκφράζει απορία ή έκπληξη και τον δεύτερο ουσιαστικά να… κλείνει μια συζήτηση χωρίς να την ανοίξει– ήταν ίσως ο μοναδικός διάλογος που έγινε από την ώρα που το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ) μπήκε στη λίστα των υπό συνένωση ιδρυμάτων της χώρας, στο πλαίσιο του σχεδιασμού του νέου χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης.

Ο διάλογος διημείφθη στις 27 Μαρτίου 2018, στο ξενοδοχείο Grand Hotel στη Θεσσαλονίκη, στο κυβερνητικό περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο-υπερπαραγωγή, που… λάμπρυναν με την παρουσία τους σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο, οι διορισμένες διοικήσεις των οργανισμών και φορέων της Κεντρικής Μακεδονίας και όλος ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ, με τους φανερούς και κρυφούς τοπικούς «συνεργαζόμενους».

«Με επικεφαλής το ΑΠΘ, η Θεσσαλονίκη είναι σε εξαιρετικά προνομιακή κατάσταση και ως προς τα ερευνητικά της προγράμματα και ως προς τα προπτυχιακά και ως προς τις γενικότερες διεθνείς προβολές της και εδώ είμαστε» είπε ο κ. Γαβρόγλου. Όμως τι διαφορετικό να περίμενε να ακούσει ο πρύτανης από τον υπουργό Παιδείας και γιατί να περίμενε πως θα τον ενδιέφερε η άποψη του ΑΠΘ για το νέο ΔΙΠΑΕ;

Κάτι λιγότερο από τρεις μήνες αργότερα, για την ακρίβεια τη Δευτέρα 11 Ιουνίου 2018, η πολύ ενδιαφέρουσας σύνθεσης, για τους γνωρίζοντες τα πανεπιστημιακά, «Επιτροπή Γαβρόγλου», που ήταν επιφορτισμένη να καταλήξει σε συγκεκριμένες προτάσεις για τη φυσιογνωμία και δομή του νέου ιδρύματος στη Βόρεια Ελλάδα (ουσιαστικά να περιγράψει πώς το ΔΙΠΑΕ θα απορροφήσει τα ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης), συνεδρίαζε για τελευταία φορά και κατέληγε στο πόρισμά της. Το νέο –κατά πολλούς όχι και ιδιαίτερα– αναβαθμισμένο ίδρυμα διατηρεί την ονομασία «Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος» και αποκτά δύο κόμβους: έναν στις Σέρρες και έναν στην Καβάλα. Οι δύο κόμβοι μοιράζονται τα τμήματα των ΤΕΙ. Το ΔΙΠΑΕ διατηρεί τα μεταπτυχιακά του προγράμματα, όπως είναι σήμερα. Παράλληλα, δημιουργείται Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών με ορίζοντα τετραετίας. «Από μακριά φαίνεται να προορίζεται το ΔΙΠΑΕ σε ένα ΑΕΙ ειδικού σκοπού της μετα-Πρέσπες εποχής, ένα είδος πανεπιστημίου bon pour la Balkanique, κατά το γνωστό bon pour l’ Orient» σημειώνουν έμπειροι πανεπιστημιακοί.

Ως αρμόζει σε κάθε σχέδιο με όραμα, το πόρισμα της επιτροπής θα παρουσιαστεί από τον υπουργό Παιδείας σε ειδική τελετή, που αναμένεται να γίνει στη Θεσσαλονίκη σύντομα και κατά προτίμηση πριν από τα μπάνια του λαού.

Μία σημειολογική προσέγγιση των «κόμβων» που δημιουργούνται θα μπορούσε να παραπέμψει στην κομβική σημασία που η κυβέρνηση –και δη ο αυθεντικός ΣΥΡΙΖΑ– προσδίδει στη συγκεκριμένη συνένωση των ιδρυμάτων, ως ναυαρχίδα του «θριάμβου» της πολιτικής της στο «Μακεδονικό», που κορυφώθηκε στις Πρέσπες και απαθανατίστηκε με τον Αλέξη Τσίπρα να κρατά τη γραβάτα που έβγαλε και του δώρισε ο Ζόραν Ζάεφ.

Άνθρωποι με βαθιά γνώση τόσο των ισορροπιών της Βαλκανικής –παλιών και τωρινών– όσο και της δομής και λειτουργίας του ΔΙΠΑΕ εκτιμούν πως δεν είναι τυχαία η χρονική σύμπτωση ολοκλήρωσης του πορίσματος της Επιτροπής Γαβρόγλου και υπογραφής της συμφωνίας των Πρεσπών. Όπως εξηγούν, το εγχείρημα στη Βόρεια Ελλάδα διαθέτει και περιτύλιγμα (την κυβερνητική διαβεβαίωση για στήριξη με ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους) και περιεχόμενο (θεματική εμβέλεια των επιστημών, από Οικονομία και Περιβάλλον μέχρι Ιστορία και ανθρωπιστικές επιστήμες), ώστε το ΔΙΠΑΕ να μετεξελιχθεί σε ένα ιδεολογικό εργαστήριο, μια νέα δεξαμενή σκέψης για τα Βαλκάνια, στη λογική που έγινε η προσέγγιση Αθήνας-Σκοπίων και τώρα προχωρά η προσέγγιση με τα Τίρανα.

Κάποιοι άλλοι, πιο κυνικοί και γνώστες της γλώσσας των αριθμών, επισημαίνουν πως όταν ένα ίδρυμα, που προσφέρει μόνο ξενόγλωσσα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών –και έναντι όχι ευκαταφρόνητων για τα ελληνικά δεδομένα διδάκτρων–, έρχεται και απορροφά δύο τεχνολογικά ιδρύματα, η θεωρητική αναβάθμιση διά της μεγέθυνσης ενδεχομένως να συνιστά και υποβάθμιση. «Όταν σε μια ομάδα Α΄ κατηγορίας ενσωματώνεις σε μια νύχτα μια ομάδα Β΄ κατηγορίας, κατεβάζεις τελικά μια καλύτερη ομάδα στον αγώνα;» διερωτώνται χαρακτηριστικά και στο ποδοσφαιρικό κλίμα των ημερών. Άλλοι, πάλι, παρατηρούν πως δύο ιδρύματα με τον «ενοχλητικό» πλέον όρο «Μακεδονία» στον τίτλο τους τον… αφήνουν για τον τίτλο του Διεθνούς Πανεπιστημίου.

ΔΙΠΑΕ: 19 ΜΠΣ με δίδακτρα 2.500-9.000 ευρώ

Το ΔΙΠΑΕ ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2005 και είναι το πρώτο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο που προσφέρει μεταπτυχιακές σπουδές αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα. Χρηματοδοτείται από το ελληνικό κράτος και την Ε.Ε.

Όπως μαθαίνει κανείς περιηγούμενος στην ιστοσελίδα του ιδρύματος, οι φοιτητές του προέρχονται από την Αλβανία, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, το Καμερούν, την ΠΓΔΜ, τη Γεωργία, την Ελλάδα, τη Λιθουανία, το Μεξικό, τη Μολδαβία, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, τη Σλοβακία, το Σουδάν, την Τουρκία, την Ουκρανία και τις ΗΠΑ.

Τα 19 μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών στις τρεις σχολές του ΔΙΠΑΕ έχουν διάρκεια ενός έως δύο ετών. Το ύψος των διδάκτρων των προγραμμάτων της Σχολής Οικονομίας, Διοίκησης και Νομικών Επιστημών κυμαίνεται από 4.000 έως 9.000 ευρώ. Πιο οικονομικά είναι τα προγράμματα της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών, με τα δίδακτρα να ξεκινούν από τα 2.500 ευρώ και να φτάνουν έως τα 4.000 ευρώ. Στη Σχολή Επιστήμης και Τεχνολογίας τα δίδακτρα για όλα τα προγράμματα είναι 4.000 ευρώ.

Το διδακτικό προσωπικό του ιδρύματος τροφοδοτείται κυρίως από καθηγητές του ΑΠΘ, αλλά και από επισκέπτες καθηγητές εγνωσμένου κύρους από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ.

Οι εγκαταστάσεις του ΔΙΠΑΕ βρίσκονται έξω από τη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή της Θέρμης, σε έκταση 16.000 τ.μ.

Το ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Το ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (ΤΕΙ ΑΜΘ) ιδρύθηκε το 1976 με την ονομασία ΤΕΙ Καβάλας. Σήμερα αποτελείται από τη Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής με τρία τμήματα και έδρα τη Δράμα, τη Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας με Τμήμα Νοσηλευτικής και έδρα το Διδυμότειχο, τη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών με τρία τμήματα και έδρα την Καβάλα, καθώς και τη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας με δύο τμήματα και έδρα την Καβάλα. Στο ΤΕΙ ΑΜΘ λειτουργούν έξι αυτοτελή προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών.

Το ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας

Το ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας ως ΤΕΙ Σερρών λειτούργησε για πρώτη φορά το ακαδημαϊκό έτος 1978-1979 ως Κέντρο Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΚΑΤΕΕ), έχοντας δύο σχολές με συνολικά τέσσερα τμήματα. Σήμερα το ίδρυμα εκπαιδεύει περί τους 14.000 φοιτητές. Η Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών και η Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας έχουν από τέσσερα και τρία τμήματα αντίστοιχα, ενώ το ιδρυθέν το 2009 αυτόνομο Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Διακόσμησης και Σχεδιασμού Αντικειμένων (ΕΑΔΣΑ) είναι το νεότερο τμήμα του ΤΕΙ.