Κοινές διαπιστώσεις, δύσκολες συγκλίσεις κυβέρνησης-ΣΥΡΙΖΑ

Με κοινές διαπιστώσεις αναφορικά με τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στο Λονδίνο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά με διαφορετικές προτάσεις για τις στρατηγικές που πρέπει να ακολουθηθούν, προσέρχονται η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση στη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής που συγκαλεί ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, όπως προκύπτει από τις απόψεις που εξέφρασαν τα στελέχη των δύο κομμάτων στη «Free Sunday».

Κατ’ αρχήν η κυβέρνηση εμμένει στη θέση της ότι η επιλογή να γίνει η συνάντηση ήταν μια σωστή επιλογή, καθώς, όπως λένε στελέχη κοντά στον πρωθυπουργό, «είναι καλό να συνεχίσουν να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας».

Αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως διευκρινίζουν στελέχη κοντά στον πρόεδρο του κόμματος, «δεν είναι αντίθετος στον διάλογο», για τον οποίο διευκρινίζουν ότι «από μόνος του δεν οδηγεί σε αναγνώριση βάσης δικαίου, γι’ αυτό ορθώς πραγματοποιήθηκε η συνάντηση».

Κοινή είναι και η διαπίστωση ότι δεν υπήρξαν αποτελέσματα από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.

Ο πρωθυπουργός στη δήλωσή του είπε ότι «κατεγράφησαν οι διαφωνίες», ενώ από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ σημειώθηκε ότι «καμία πρόοδος δεν φαίνεται να έχει επιτευχθεί».

H τρίτη κοινή διαπίστωση και από τα δύο κόμματα αφορά τις τουρκικές προθέσεις, οι οποίες εγείρουν ζητήματα που δημιουργούν προβλήματα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους, η Τουρκία επιδιώκει οι όποιες λύσεις ή όποιες διευθετήσεις να λαμβάνουν υπόψη την τουρκική πλευρά, ενώ, σύμφωνα με τους κύκλους του ΣΥΡΙΖΑ, η περαιτέρω επέκταση παράνομων δραστηριοτήτων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι μία εξαιρετικά ανησυχητική ευθεία απειλή κατά των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Το τέταρτο σημείο στο οποίο συγκλίνουν το Μέγαρο Μαξίμου και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ανάγκη για συνέχιση των συζητήσεων για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).

Ο διάλογος για ΜΟΕ πρέπει να διατηρηθεί, ακριβώς για να αποφευχθούν ατυχήματα, αναφέρουν τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία χαρακτηρίζουν «λάθος του ΥΠΑΜ να τον αναστείλει εδώ και μήνες». Πρόκειται για τον διάλογο για τον οποίο λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν κύκλοι του Μαξίμου είχαν πει ότι συνεχίζεται κανονικά, ακυρώνοντας τη θέση του υπουργείου Άμυνας ότι κυβερνητική άποψη ήταν να παγώσει ο διάλογος για τα ΜΟΕ μετά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τη στρατιωτική πίεση από κύκλους της Άγκυρας και την πίεση που προκαλείται από τις μεταναστευτικές ροές.

Αποθράσυνση ή απομόνωση;

Όμως οι κοινές διαπιστώσεις δεν προκαλούν αυθόρμητες συγκλίσεις σε ό,τι αφορά το τι πρέπει να γίνει στις σχέσεις με την Τουρκία.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζουν μια αμφισημία σε ό,τι αφορά το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, καθώς, όπως λένε, «θετικό θα ήταν να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για συγκλίσεις, αλλά απαιτεί την επιστροφή σε μια συγκροτημένη εθνική στρατηγική και την απομάκρυνση από τη “γραμμή Πέτσα”».

Η κατά ΣΥΡΙΖΑ «γραμμή Πέτσα», στην οποία είναι αντίθετη η αξιωματική αντιπολίτευση, βλέπει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στο προσφυγικό από τη μια και το Αιγαίο/Κυπριακό/Συριακό από την άλλη και άρα πρέπει ως χώρα να κρατήσουμε μια ισορροπία στην κριτική μας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, προκειμένου να υπάρξει μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.

Αυτό από τον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται «πολιτική κατευνασμού», η οποία δεν έχει αποδώσει αποτελέσματα, καθώς, όπως λένε τα στελέχη του, «αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος και η κατάσταση σε σχέση με τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές επιδεινώθηκε και η Τουρκία αποθρασύνθηκε από σειρά αστοχιών της κυβέρνησης».

Σύμφωνα με τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, οι αστοχίες της κυβέρνησης ήταν τρεις:

• • Δεν αξιοποίησε σε ρητορικό και ουσιαστικό επίπεδο το πλαίσιο κυρώσεων από την Ε.Ε. που εξασφάλισε η κυβέρνηση Τσίπρα σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία.
• • Ο κ. Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που δεν έθεσε θέμα τουρκικής προκλητικότητας στο Αιγαίο κατά την πρώτη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
• • Ο κ. Μητσοτάκης εξέπεμψε θετικό κλίμα από τη συνάντησή τους τον Σεπτέμβριο, αποφασίζοντας ακόμη και τη διενέργεια Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Αντίθετα, η κυβέρνηση προσέρχεται στο Συμβούλιο υποστηρίζοντας ότι ήταν οι κινήσεις της που οδήγησαν την Τουρκία σε διπλωματική απομόνωση, στην οποία αποδίδει την πρόταση του κ. Ερντογάν για συνάντηση με τον πρωθυπουργό.

Στελέχη κοντά στον πρωθυπουργό απέδιδαν τις κινήσεις της Τουρκίας –ανάμεσα στις οποίες και το μνημόνιο με τη Λιβύη, το οποίος χαρακτήρισαν «πολύ επιθετική ενέργεια»– στο ότι έχουν θορυβηθεί από τις ελληνικές κινήσεις και χαρακτήριζαν επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Γαλλίας, του Ισραήλ και της Αιγύπτου.

Επιφυλάξεις για το ΝΑΤΟ

Πάντως, τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση εκφράζουν δυσφορία απέναντι στο ΝΑΤΟ, σε ό,τι αφορά τη στάση του στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Κυβερνητικά στελέχη παρέπεμπαν στην αναφορά του πρωθυπουργού στις κοινές δηλώσεις με τον γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ότι «δεν είναι δίκαιο απέναντι στην Ελλάδα να τηρεί πολιτική ίσων αποστάσεων όταν κάποιο κράτος-μέλος παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και στρέφεται εναντίον κράτους-μέλους της», τονίζοντας ότι ο κ. Μητσοτάκης είπε στον συνομιλητή του ότι «δεν είναι προς όφελος της Συμμαχίας».

«Το ΝΑΤΟ έχει δώσει σαφώς το μήνυμα ότι δεν αποτελεί πλαίσιο το οποίο μπορεί να συμβάλει στον τερματισμό της τουρκικής επιθετικότητας» σημείωνε στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα, ο οποίος δείχνει να επανέρχεται και σε παλαιότερες επιφυλάξεις του ΣΥΡΙΖΑ για τη Συμμαχία, καθώς, όπως έλεγε, «μετά τα τραγικά αποτελέσματα των επεμβάσεων της Δύσης στην περιοχή, τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τους στόχους τους, με σκοπό την προάσπιση της ειρήνης και του διεθνούς δικαίου και την προώθηση της σταθερότητας».

Η κυβέρνηση, πάντως, φαίνεται αποφασισμένη να συνεχίσει στην ίδια γραμμή σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η οποία χαρακτηρίζεται «ενεργητική», καθώς τα στελέχη της υποστηρίζουν ότι έχει επιδείξει «σύνεση, αποφασιστικότητα και σοβαρότητα», που μέχρι στιγμής έχουν αποδώσει.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, θεωρεί «κλειδί» τις συμμαχίες που η χώρα ανέπτυξε επί των κυβερνήσεων Τσίπρα με ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο, την αξιοποίηση και επέκταση του πλαισίου κυρώσεων στην Ε.Ε. και την ενεργοποίηση του MED7, δηλαδή του δικτύου των 7 μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. και συγκεκριμένα της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου, της Μάλτας και της Ελλάδας.

Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ίδιος ο Ερντογάν σε δηλώσεις του σε Τούρκους δημοσιογράφους χαρακτήρισε εποικοδομητική τη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη. «Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η συνάντησή μας με τον κ. Μητσοτάκη ήταν εποικοδομητική» είπε χαρακτηριστικά.