Δρόμος μετ’ εμποδίων

Νέα προσκόμματα στο μετά το Eurogroup της 15ης Ιουνίου αφήγημα της κυβέρνησης περί εξόδου στις αγορές και απελευθέρωσης από τα μνημόνια.

Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις του πρωθυπουργού και κορυφαίων υπουργών, αλλά και Ευρωπαίων αξιωματούχων, για την από τούδε πορεία της ελληνικής οικονομίας, ΔΝΤ και ΕΚΤ, καθένα με τον τρόπο του, προσγειώνουν την Ελλάδα στη σκληρή πραγματικότητα.

Αμφίβολο το QE

Συγκεκριμένα, θεωρείται πλέον πολύ δύσκολη η ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ένταξη η οποία εκτιμάται ότι θα βελτίωνε σημαντικά τις προοπτικές της χώρας για ταχεία έξοδο στις αγορές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μιλώντας στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Πέτερ Πράετ ξεκαθάρισε ότι θα είναι η ίδια η τράπεζα που θα αποφανθεί περί της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και της ένταξης της χώρας στο QE, λέγοντας ότι «πρέπει να κάνουμε τη δική μας ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους» και προσθέτοντας ότι «δεν θα βασιστούμε σε άλλους γι’ αυτό. Είτε πρόκειται για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας είτε για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο καθένας έχει τη δική του προοπτική. Όταν, όμως, πρόκειται για αγορά ομολόγων, πρέπει να το εξετάσουμε εμείς». Πάντως, όταν ρωτήθηκε αν η διατύπωση αυτή σημαίνει «όχι» στην ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ο Πράετ αρκέστηκε να απαντήσει ότι «αυτό σημαίνει ότι πρέπει να το εξετάσουμε εμείς».

Μπρος-πίσω το ΔΝΤ

Από την άλλη πλευρά, το ΔΝΤ φαίνεται να υπαναχωρεί της συμφωνίας που φάνηκε να επιτεύχθηκε στο Eurogroup και να επανέρχεται στη θέση του για μικρότερα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2022 και εντεύθεν. Ο εκπρόσωπος του Ταμείου Τζέρι Ράις τόνισε ότι το ΔΝΤ εξακολουθεί να πιστεύει ότι ο στόχος για τα πρωτογενή πλεονάσματα μακροπρόθεσμα πρέπει να είναι 1,5% του ΑΕΠ το πολύ και όχι 2%, επαναφέροντας τη θέση του οργανισμού για «ρεαλιστικές» προβλέψεις σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Ο Ράις τόνισε ότι το ΔΝΤ ζητάει χαμηλότερα πλεονάσματα προκειμένου να υποστηριχθούν οι επενδύσεις και η ανάπτυξη στη χώρα, ενώ όταν ρωτήθηκε αν το Ταμείο βάζει στην άκρη τις απαιτήσεις του για ελάφρυνση του χρέους με την «επί της αρχής» έγκριση του προγράμματος για την Ελλάδα απάντησε «κάθε άλλο», εξηγώντας ότι το ΔΝΤ περιμένει ότι η διαδικασία της σχετικής συζήτησης θα ολοκληρωθεί σύντομα. Σημειώνεται ότι, λίγες ώρες νωρίτερα, αναλυτής του υψηλού κύρους Ινστιτούτου Peterson για τη Διεθνή Οικονομία, σε παρόμοιο και ενδεχομένως πιο οξύ τόνο, είχε χαρακτηρίσει την απαίτηση των Ευρωπαίων για πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ έως το 2060 «δημοσιονομικό ζουρλομανδύα» και είχε προβλέψει ότι το πρόγραμμα για την Ελλάδα θα αποτύχει.

Τέλη ’17 με αρχές ’18 η έξοδος στις αγορές

Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ, μιλώντας σε εκδήλωση στη Γερμανία, προσδιόρισε τον χρόνο δοκιμαστικής εξόδου της Ελλάδας στις αγορές στα τέλη του 2017 με αρχές του 2018, «ψαλιδίζοντας» τις ελπίδες της κυβέρνησης για έξοδο νωρίτερα. Ο Ρέγκλινγκ, βέβαια, έπλεξε το εγκώμιο της Ελλάδας όσον αφορά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της χώρας, ωστόσο δεν κρύβεται το γεγονός ότι όλα τα παραπάνω δημιουργούν νέες αβεβαιότητες για την πορεία της χώρας προς τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη. Πολλώ δε μάλλον αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι από το φθινόπωρο θα αρχίσει ο κύκλος της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, ο οποίος περιλαμβάνει μείζονα ζητήματα, όπως οι αποκρατικοποιήσεις και το υπερταμείο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, ενώ η κυβέρνηση δεν κρύβει ότι ανησυχεί πως το ΔΝΤ θα επαναφέρει το ζήτημα της περαιτέρω απορρύθμισης της αγοράς εργασίας, ζήτημα που αποτελεί «εμμονή» για το Ταμείο.

Επιχείρηση «Σταθερότητα»

Πάντως, η κυβέρνηση επιχειρεί να αξιοποιήσει τα θετικά στοιχεία της απόφασης του Eurogroup και να στείλει μήνυμα αισιοδοξίας και σταθερότητας για το επόμενο διάστημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι «η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και η συμφωνία που επιτεύχθηκε για το χρέος αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Η απόφαση του Eurogroup περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τη δέσμευση για συγκεκριμένες δράσεις και ειδικά προγράμματα που θα τονώσουν την ανάπτυξη. Αλλά, κυρίως, έκανε δεκτό το πάγιο αίτημα της κυβέρνησης για την ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας». Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, «το σημαντικότερο από τη συμφωνία αφορά τη δέσμευση του Eurogroup για την ολοκλήρωση του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 και τη στήριξη για έξοδο στις αγορές». Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι «πρέπει να αξιοποιήσουμε το “μομέντουμ” της οικονομίας, έτσι ώστε να εγγυηθούμε ότι η ανάπτυξη δεν θα αφορά τους λίγους αλλά τους πολλούς».

Για «μετωπική» ετοιμάζεται η ΝΔ

Από την πλευρά της, η ΝΔ φαίνεται ότι προετοιμάζεται για μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή για την οικονομία. Τον τόνο έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντησή του στο Μέγαρο Μαξίμου με τον κ. Τσίπρα, όπου τόνισε ότι ο λαός πρέπει να μάθει την αλήθεια. Παράλληλα, ο εκπρόσωπος του κόμματος Βασίλης Κικίλιας χρησιμοποίησε πολύ υψηλούς τόνους για να σχολιάσει την εισήγηση του πρωθυπουργού στο Υπουργικό Συμβούλιο, λέγοντας ότι «ο κ. Τσίπρας επιχείρησε να τονώσει τον εαυτό του και το ηθικό των υπουργών του. Προσπαθεί συστηματικά να αποδράσει από την πραγματικότητα που βιώνουν οι πολίτες. Δυστυχώς για τη χώρα και τον λαό μας, ο κ. Τσίπρας:
• Έχει δεσμεύσει την Ελλάδα στο τέταρτο μνημόνιο έως το 2022. Με βαριά λιτότητα για όλους τους Έλληνες. Με περικοπές συντάξεων και αύξηση της φορολογίας σε όλους.
• Έχει δεσμευτεί και υπογράψει πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που βαραίνουν την οικονομία και εξοντώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά.
• Δεν πέτυχε καμία ρύθμιση για το χρέος.
• Δεν φαίνεται επίσης να πετυχαίνει την ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση.
• Δυστυχώς, με την ιδεοληπτική, παρωχημένη πολιτική του, την υπερφορολόγηση και την ανικανότητα της κυβέρνησής του, δυσχεραίνει αφάνταστα την προσέλκυση επενδύσεων».
Καταλήγοντας, ο κ. Κικίλιας σημείωσε ότι τα λόγια του κ. Τσίπρα «δεν πείθουν κανέναν. Απλώς επιβεβαιώνουν αυτό που γνωρίζει η κοινή γνώμη: ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει κανένα σοβαρό σχέδιο για τη χώρα, γιατί το μόνο που τον απασχολεί είναι η παραμονή του πάση θυσία στην εξουσία».