Δόγμα Τσίπρα στην αστυνόμευση: Θεός φυλάξοι! - Free Sunday
Δόγμα Τσίπρα στην αστυνόμευση: Θεός φυλάξοι!

Δόγμα Τσίπρα στην αστυνόμευση: Θεός φυλάξοι!

«Αυτός είναι πιο ζόρικος, θα προσπαθήσει να τα καταφέρει» έλεγε πριν από λίγες ημέρες συνδικαλιστής αστυνομικός με αφορμή το νέο σχέδιο του νέου αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ., Αριστείδη Ανδρικόπουλου, για την αναδιοργάνωση της αστυνομίας, το οποίο πλασαρίστηκε στα μέσα ενημέρωσης ως «αλλάζουν όλα στην αστυνόμευση».

Σύμφωνα με την περιγραφή, το σχέδιο του κ. Ανδρικόπουλου, που εφαρμόζεται από τη 15η Οκτωβρίου, έχει δύο πυλώνες και προσπαθεί να απαντήσει σε δύο ζητήματα: να αντιμετωπίσει τη νέα μορφή εγκληματικότητας και να καλύψει την πάγια επιθυμία του πολίτη να βλέπει περισσότερους αστυνομικούς στον δρόμο.

Ο κ. Ανδρικόπουλος διοικεί έναν στρατό με 55.000 προσωπικό και 18.000 οχήματα (12.774 περιπολικά και άλλα βοηθητικά και λοιπά οχήματα και 5.000 μηχανές), καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, σήμερα στην ΕΛ.ΑΣ. υπηρετούν: 5.778 αξιωματικοί, 44.416 λοιποί αστυνομικοί, 3.323 ειδικοί φρουροί και 1.483 συνοριοφύλακες.

Ο αρχηγός θέλει να βγάλει τη δύναμη από τα γραφεία στους δρόμους. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι ο πρώτος αρχηγός που έχει τέτοια βούληση, αλλά στο σώμα προβλέπουν ότι δεν θα είναι ούτε ο τελευταίος.

Όμως αυτοί που γνωρίζουν τους κανόνες της αστυνόμευσης είναι πολύ επιφυλακτικοί στην αξιολόγηση της κάλυψης της «πάγιας επιθυμίας του πολίτη» να βλέπει αστυνομικούς στον δρόμο. Η κάλυψη αυτής της επιθυμίας, επισημαίνουν, είναι ένας τρόπος να χαϊδέψεις τα αυτιά της κοινωνίας, αλλά μάλλον απέχει από το να μετατρέψεις την οπτική ικανοποίηση του αιτήματος για ασφάλεια σε πραγματική ασφάλεια.

Αυτοί που τρούπωσαν στα γραφεία

Ο υπηρεσιακός μύθος λέει ότι μεγάλο μέρος του σώματος προτιμά να δουλεύει στα γραφεία και να μην μπαίνει στον κόπο της αντιπαράθεσης. Αλλά ο μύθος έχει τα όριά του. Η γραφειοκρατικοποίηση της αστυνομίας ως υπηρεσίας που μπορεί να κάνει «πολλές δουλειές» έχει δημιουργήσει ανάγκες για υπαλλήλους πίσω από τα γραφεία που διεκπεραιώνουν κρατικές υποθέσεις. Κάποιοι υπάλληλοι εκμεταλλεύονται καταστάσεις, αλλά το ζήτημα είναι πώς ακριβώς δημιουργούνται οι ανάγκες.

Από την άλλη, η αστυνόμευση δεν στηρίζεται υποχρεωτικά και μόνο στις περιπολίες στους δρόμους. «Να καταργήσουμε τα γραφεία;» αναρωτιέται ένας αστυνομικός. «Και τι θα γίνουν τα εργαστήρια; Δεν θα έχουμε σήμανση;» προσθέτει ειρωνικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στις εγκληματολογικές υπηρεσίες υπηρετούν περίπου 800 άτομα. Αν βγουν στον δρόμο, θα κλείσουν οι υπηρεσίες.

Οι αποσπασμένοι

Το μεγάλο μυστικό, όμως, το οποίο σύμφωνα με τους αστυνομικούς δεν θα μάθει ποτέ κανένας, είναι πόσοι ακριβώς αστυνομικοί έχουν διατεθεί ώστε να ασκούν αστυνομικά καθήκοντα δίπλα σε άτομα που κρίνεται ότι χρειάζονται προστασία. Πρόκειται για πολιτικά πρόσωπα, επιχειρηματίες αλλά και δημοσιογράφους, η προστασία των οποίων στηρίζεται στη διάθεση αστυνομικών που τους συνοδεύουν παντού. Στην Αθήνα εκτιμάται ότι ανέρχονται σε χιλιάδες, για τους οποίους, όπως λένε αυτοί που ξέρουν, «είναι πιθανότερο να μάθεις ποιοι τα παίρνουν από τα μυστικά κονδύλια, παρά ποιοι προστατεύονται».

Για όσους δεν θυμούνται, ένας αστυνομικός που φρουρούσε μια μάρτυρα σε δίκη για τρομοκρατία δολοφονήθηκε ένα βράδυ μπροστά στο σπίτι της.

Το δόγμα Τσίπρα στην αστυνομία

Το 2015, στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του, ο Αλέξης Τσίπρας είχε ξεκινήσει τη μείωση των ειδικών φρουρών που προστατεύουν πρόσωπα από τον εαυτό του. «Είμαστε αποφασισμένοι να επιβάλουμε ένα νέο ύφος και ήθος εξουσίας. Και αυτό πρέπει να ξεκινά από την κορυφή. Πρώτο παράδειγμα της νέας αντίληψης είναι ο περιορισμός του προσωπικού του Μεγάρου Μαξίμου κατά 30% και η μείωση της φρουράς ασφαλείας, της αστυνομικής φρουράς του πρωθυπουργού, κατά 40%» είχε πει τότε.

Αυτό όχι μόνο δεν έγινε, αλλά η πρόσβαση στο Μαξίμου εμποδίστηκε με κλούβες, ενώ η μείωση της αστυνομικής φρουράς του πρωθυπουργού έγινε αύξηση, για να μπορεί να καλύπτει και τον Εθνικό Κήπο.

Στην ίδια ομιλία του ο πρωθυπουργός είχε περιγράψει την προσέγγιση της κυβέρνησης απέναντι στην αστυνομία: «Εισάγουμε νέο δόγμα για την ασφάλεια, τις ελευθερίες, τα δικαιώματα, τις σχέσεις αστυνομίας-πολίτη. Η αστυνομία δεν θα έχει τον ρόλο της καταστολής των λαϊκών κινητοποιήσεων. Η αστυνομία θα εγγυάται την προστασία του πολίτη από το έγκλημα. Η αστυνομία θα εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό, επαναφέρουμε τον θεσμό του “αστυνομικού της γειτονιάς”. Αναβαθμίζουμε και εκσυγχρονίζουμε την εκπαίδευση των αστυνομικών, του status και των συνθηκών εργασίας τους».

Εφαρμόστηκαν με τόση προσήλωση οι εξαγγελίες του, ώστε στην πρόσφατη συνάντηση που είχε το προεδρείο της Ένωσης Αξιωματικών της Αστυνομίας με τη νέα υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Κατερίνα Παπακώστα ετέθη το ζήτημα της αναγνώρισης της επικινδυνότητας του επαγγέλματος, το οποίο δεν είναι νέο, αλλά εκκρεμεί εδώ και πολλά χρόνια. Πρακτικά, δηλαδή, ούτε καν αναγνωρίζεται το επάγγελμα του αστυνομικού ως επικίνδυνο.

Η αύξηση των στόχων

Στις γειτονιές δεν περίσσεψαν αστυνομικοί να πάνε, διότι η ΕΛ.ΑΣ. έχει μια τεράστια διασπορά δυνάμεων στη φύλαξη πιθανών στόχων του Ρουβίκωνα ή άλλων παρόμοιων ομάδων, που της αποστερεί κρίσιμες μάζες διαθέσιμων αστυνομικών, οι οποίοι άλλωστε έχουν μειωθεί, διότι τα τελευταία τρία χρόνια δεν γίνονται και προσλήψεις.

Αστυνομικοί χαρακτηρίζουν την τακτική αναποτελεσματική, όπως προέκυψε απ’ όλες τις επιχειρήσεις του Ρουβίκωνα, σε καμία από τις οποίες ο αστυνομικός φρουρός δεν μπόρεσε να αντιδράσει. Οι αντάρτικες επιχειρήσεις εντυπωσιασμού του Ρουβίκωνα διαρκούν πολύ λιγότερο από τη δυνατόν πιο ταχεία αντίδραση της ΕΛ.ΑΣ.

Μπορεί η κοινωνία να αισθάνεται ανασφαλής, αλλά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συνδικαλιστικών στελεχών της αστυνομίας, ούτε οι αστυνομικοί αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς, όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν ειδικές περιστάσεις που ενδέχεται να έχουν πολιτικές διαστάσεις, καθώς πρέπει να αναλύσουν το θέμα όχι επιχειρησιακά αλλά πολιτικά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό που συνέβη πριν από λίγες ημέρες έξω από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου έμποροι ναρκωτικών επιτέθηκαν σε καθηγητή, την ώρα που έκανε δηλώσεις σε κάμερα τηλεοπτικού συνεργείου, αλλά η αστυνομία έκανε ώρες να ανταποκριθεί, γιατί εξέταζε αν υπάρχει ζήτημα ασύλου.

Λίγες ημέρες νωρίτερα οι αστυνομικοί του Τμήματος Λευκού Πύργου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης παρακολουθούσαν αμήχανα παράτυπους μετανάστες, που είχαν μπει παράνομα στην Ελλάδα από τον Έβρο, να τους παρακαλάνε να τους καταγράψουν, χωρίς να ξέρουν τι να κάνουν.

Το θέμα είναι, επισημαίνουν αστυνομικοί, ότι, δυστυχώς, πρέπει να απαντηθεί ξανά το ερώτημα «τι είναι αστυνόμευση;». Η διοίκηση της ΕΛ.ΑΣ. προσπάθησε να απαντήσει στο πρόβλημα που αναδείχθηκε στου Φιλοπάππου, με τον νεαρό που έχασε τη ζωή του όταν έπεσε από βράχο κατά τη διάρκεια ληστείας. Αυτοί που ήταν εκεί και παρενοχλούσαν τον κόσμο μετακινήθηκαν στους παραδίπλα δρόμους και αν πάει η αστυνομία στους παραδίπλα δρόμους, αυτοί θα πάνε παραπέρα, επισημαίνει αστυνομικός, παραπέμποντας στη διαχείριση της Ροτόντας στη Θεσσαλονίκη. Όταν έδιωξαν από εκεί διάφορους περιθωριακούς, εκείνοι πήγαν στο Ναυαρίνο, και όταν τους έδιωξαν κι από εκεί, πήγαν παραδίπλα, και όταν τους έδιωξαν κι από παραδίπλα, επέστρεψαν στη Ροτόντα.

Πριν από 27 χρόνια ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε μια ομιλία του –ως πρωθυπουργός– σε αστυνομικούς είχε προκαλέσει την μήνιν της τότε αντιπολίτευσης, όταν τους είχε πει «το κράτος είστε εσείς».

Είκοσι επτά χρόνια μετά, πολλοί αστυνομικοί αναρωτιούνται σοβαρά ποιο κράτος ακριβώς θα επιβάλουν ως μηχανισμός καταστολής. Η αστυνομία χρειάζεται άλλον αέρα και πολιτική απεξάρτηση.