Η ευρωπαϊκή γεωγραφία του ιού και του ευρωομολόγου

Πάνω από ένα εκατομμύριο είναι πλέον τα κρούσματα του κορονοϊού παγκοσμίως, ενώ οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τους 50.000. Το κύριο πεδίο της εξάπλωσης όμως είναι η Ε.E., όπου έχει καταγραφεί πάνω από το 55% των θανάτων, ενώ στις ΗΠΑ έχει καταγραφεί το 25% των κρουσμάτων.

Το πλέον ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι στις 10 πρώτες σε αριθμό θανάτων χώρες παγκοσμίως, οι οποίες μετρούν πάνω από 1.000 νεκρούς, οι έξι είναι χώρες-μέλη της Ε.Ε., ενώ στη δεκάδα είναι μία ακόμη ευρωπαϊκή χώρα, η Βρετανία, και στην 11η θέση ακολουθεί και πάλι ευρωπαϊκή χώρα και συγκεκριμένα η Ελβετία.

Οι τέσσερις από τις έξι χώρες-μέλη της Ένωσης στη δεκάδα είναι οι μεγάλες, δηλαδή Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία, αλλά περιλαμβάνονται και δύο από τις μικρομεσαίες χώρες, η Ολλανδία των 17 εκατομμυρίων κατοίκων και το Βέλγιο των 11 εκατομμυρίων κατοίκων, και στο σύνολό τους μετρούν τα δύο από τα τρία θύματα του Covid-19 παγκοσμίως.

Αυτό, σε συνδυασμό με την αγωνία για την επομένη μέρα, ερμηνεύει γιατί οι πρωθυπουργοί των τεσσάρων από τις έξι χώρες συνυπέγραψαν την επιστολή των εννέα ηγετών, οι οποίοι ζήτησαν την έκδοση ευρωομολόγου για τη χρηματοδότηση των οικονομιών τους μετά τον κορονοϊό.

«Ειδικότερα, να εργαστούμε για ένα εργαλείο κοινού χρέους το οποίο θα εκδοθεί από ευρωπαϊκό θεσμό για να βρεθεί χρηματοδότηση στις αγορές, στην ίδια βάση και προς όφελος όλων των χωρών-μελών, διασφαλίζοντας έτσι τη σταθερή μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για τις πολιτικές που απαιτούνται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ζημιά που έχει προκαλέσει η πανδημία» έγραφαν στην επιστολή τους, η οποία τέθηκε στη σύνοδο κορυφής της 26ης Μαρτίου και θα επανέλθει στο επόμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο, καθώς δίχασε το σώμα, με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Αντόνιο Κόντε, να απειλεί με βέτο αν δεν συμπεριληφθεί στα Συμπεράσματα και τη Γερμανίδα καγκελάριο να αρνείται οποιαδήποτε αναφορά.

Οι εννέα του ευρωομολόγου

Την κοινή επιστολή υπέγραψαν ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας, Αντόνιο Κόντε, της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, του Βελγίου, Σοφί Βιλμές, της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης, της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, της Ιρλανδίας, Λέο Βάραντκαρ, της Σλοβενίας, Γιάνεζ Γιάνσα, και του Λουξεμβούργου, Ξαβιέρ Μπετέλ.

Πρόκειται για μία κίνηση η οποία εκφράζει πολιτικούς απ’ όλο το ευρωπαϊκό πολιτικό φάσμα, καθώς από τους εννέα:

• • στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα συμμετέχουν τρεις και συγκεκριμένα, εκτός από τη ΝΔ, τα κυβερνητικά κόμματα της Ιρλανδίας και της Σλοβενίας,
• • στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δύο, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, ενώ ο πρωθυπουργός της Ιταλίας στηρίζεται από κόμματα της κεντροαριστεράς,
• • στη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών ανήκουν τα κόμματα των πρωθυπουργών του Βελγίου και του Λουξεμβούργου,
• • ο Πρόεδρος Μακρόν δηλώνει ότι το κόμμα του συσπειρώνει τους προοδευτικούς της Δεξιάς και της Αριστεράς.

Όμως η κύρια ανησυχία των εννέα είναι το πλήγμα που θα επιφέρει ο κορονοϊός στις οικονομίες και στα συστήματα υγείας. Συγκεκριμένα:

• • Η Πορτογαλία των 10 εκατομμυρίων κατοίκων έχει ξεπεράσει τους 200 νεκρούς και αγγίζει τα 10.000 κρούσματα, πάνω από το 2‰ του πληθυσμού.
• • Η Ιρλανδία των 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων πριν από τέσσερις ημέρες ήταν μαζί με την Ελλάδα περίπου στα 40 θύματα και τώρα φτάνει τα 4.000 κρούσματα και τους 100 νεκρούς, 1,5‰ του πληθυσμού της.
• • Η Σλοβενία των 2 εκατομμυρίων κατοίκων έχει 17 θανάτους, δηλαδή περίπου το 1‰ του πληθυσμού της.
• • Το Λουξεμβούργο των 600.000 κατοίκων μετρά 2.500 κρούσματα και 30 νεκρούς, δηλαδή το μισό τοις χιλίοις των κατοίκων του.

Η μόνη από τις χώρες που συνυπέγραψαν που διατηρεί χαμηλά τον δείκτη των απωλειών είναι η Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στη 14η θέση των «27» της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά τον αριθμό των απωλειών.

Οι 18 κατά του ευρωομολόγου

Από την άλλη πλευρά, οι χώρες που δεν συνυπέγραψαν την επιστολή για το ευρωομόλογο είναι 18. Από αυτές:

• • Δύο, η Γερμανία και η Ολλανδία, βρίσκονται στην πρώτη δεκάδα σε αριθμό θυμάτων, αλλά έχουν ισχυρές οικονομίες και είναι παραδοσιακά αντίθετες στην έκδοση.
• • Η Σουηδία εφαρμόζει μια δική της μέθοδο καταπολέμησης του ιού και έχει μέχρι τώρα πάνω από 300 θύματα.
• • Η Αυστρία και η Δανία, που επίσης έχουν ισχυρές οικονομίες, ξεπέρασαν τους 150 και τους 100 νεκρούς αντίστοιχα.
• • Η Ρουμανία, με διπλάσιο από την Ελλάδα πληθυσμό, που έχει οικονομικά προβλήματα, επίσης ξεπέρασε τους 100 νεκρούς.
• • Η Πολωνία, με πληθυσμό 35 φορές μεγαλύτερο από της Ελλάδας, που πριν από λίγες ημέρες ήταν στα μισά θύματα της Ελλάδας, την έχει πλέον ξεπεράσει.
• • Η Τσεχία, που είναι ίδια σε πληθυσμό με την Ελλάδα και που ήταν επίσης στα μισά της θύματα πριν από λίγες ημέρες, βρίσκεται ήδη στην ίδια τάξη μεγέθους.
• • Η Ουγγαρία, που είναι περίπου ίδια σε πληθυσμό με την Ελλάδα, έχει περίπου τα μισά θύματα από αυτήν, αλλά η πληροφόρηση από τη Βουδαπέστη είναι απόλυτα ελεγχόμενη από την κυβέρνηση.
• • Η Φινλανδία, η Βουλγαρία, η Εσθονία και η Κύπρος αναφέρουν κάτω από 20 νεκρούς.
• • Η Λιθουανία και η Κροατία δηλώνουν κάτω από 10 νεκρούς.
• • Η Σλοβακία έχει μόλις ένα θύμα.
• • Η Λετονία, με 500 κρούσματα, και η Μάλτα, με περίπου 200, δεν έχουν αναφέρει ανθρώπινη απώλεια.

Ουσιαστικά, δηλαδή, από τις 18 χώρες που δεν υπέγραψαν την επιστολή, δύο είναι παραδοσιακά αντίθετες, τρεις είναι ισχυρές οικονομίες, εννέα είναι μάλλον αδιάφορες, αφού τα πλήγματα στην οικονομία τους δείχνουν ότι θα είναι ελέγξιμα, και μία, η Ουγγαρία, είναι περίπου εκτός ευρωπαϊκών διαδικασιών μετά την απόφαση του κοινοβουλίου να δώσει στον πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν τη δυνατότητα να κυβερνά με διατάγματα.

Το κρίσιμο μέγεθος του «όχι» στο ευρωομόλογο θα είναι η διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού στην Πολωνία, στην Τσεχία και στη Ρουμανία και τα αποτελέσματα που θα έχει.