Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές σε φάση μεγάλης πολιτικής πτώσης

Στην Ε.Ε. οι δυνάμεις της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, οι οποίες μέχρι σήμερα κυριαρχούν στις εξελίξεις, δέχονται μεγάλη πολιτική πίεση. Οι δυνάμεις του αριστερού και του δεξιού λαϊκισμού κέρδισαν έδαφος, αλλά μετά την κυβερνητική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ και το ψαλίδισμα των πολιτικών φιλοδοξιών των Podemos η αμφισβήτηση στο παραδοσιακό πολιτικό σύστημα έρχεται πλέον από την πλευρά της σκληρής και της άκρας Δεξιάς.

Είναι τέτοια η πολιτική αδυναμία των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ώστε προβληματίζει σοβαρά τις κεντροδεξιές πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες, αντί να χαίρονται για το συγκριτικό πλεονέκτημα που αποκτούν από την υποχώρηση των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, φοβούνται ότι μπορεί να πέσουν θύματα μιας γενικευμένης αποσταθεροποίησης του συστήματος, που θα έχει σχέση και με τη συρρίκνωση της επιρροής των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και άλλων εκπροσώπων της κεντροαριστεράς.

Στη Γαλλία οι Σοσιαλιστές ετοιμάζονται για έναν οδυνηρό αποχωρισμό από την εξουσία. Η δημοτικότητα του σοσιαλιστή Προέδρου της Γαλλίας κ. Ολάντ είναι κάπου μεταξύ του 4% και του 10% και καταβάλλεται μια προσπάθεια στο Σοσιαλιστικό Κόμμα να μην κατέβει στις εσωκομματικές εκλογές που θα αναδείξουν τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών για τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου-Μαΐου 2017, για να αποφύγει τον απόλυτο πολιτικό διασυρμό.

Ανεξάρτητα από το τι θα κάνει ο κ. Ολάντ, οι Γάλλοι Σοσιαλιστές δείχνουν να έχουν χάσει από τώρα τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου-Μαΐου 2017 και τις βουλευτικές εκλογές που θα ακολουθήσουν τον Ιούνιο. Η Μαρίν Λεπέν και το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο αποτελούν από εκλογική άποψη τη μεγαλύτερη εκλογική δύναμη της χώρας, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι, που εκφράζουν την κεντροδεξιά, φαίνεται να επιλέγουν για προεδρικό υποψήφιο τον συντηρητικό πρώην πρωθυπουργό κ. Φιγιόν, στέλνοντας οριστικά στο σπίτι του τον επίσης συντηρητικό πρώην Πρόεδρο της Γαλλίας κ. Σαρκοζί και περιορίζοντας τις πολιτικές φιλοδοξίες του κεντροδεξιού πρώην πρωθυπουργού κ. Ζιπέ, ο οποίος εθεωρείτο μέχρι τον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών για την ανάδειξη του προεδρικού υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων ο επικρατέστερος διεκδικητής του χρίσματος.

Την περασμένη Κυριακή ο κ. Φιγιόν εξασφάλισε το 44% των ψήφων, ο κ. Ζιπέ το 28% και ο κ. Σαρκοζί περιορίστηκε στο 21%. Ο τελευταίος αποκλείστηκε από τον δεύτερο γύρο, που θα πραγματοποιηθεί αυτή την Κυριακή, και προτού αποχωρήσει από τον πολιτικό βίο εκδήλωσε την προτίμησή του στην υποψηφιότητα του κ. Φιγιόν.

Στη Γαλλία οι Σοσιαλιστές ετοιμάζονται να χάσουν τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στην πολιτική, στο Ηνωμένο Βασίλειο όμως τα προβλήματα των Εργατικών είναι ακόμη μεγαλύτερα. Ο ηγέτης τους κ. Κόρμπιν, ο οποίος στηρίζεται στην αριστερή βάση του Εργατικού Κόμματος αλλά δεν είναι σε θέση να πείσει τους βουλευτές του κόμματός του και την κοινή γνώμη, οδηγεί την παράταξή του στο πολιτικό περιθώριο.

Η συντηρητική πρωθυπουργός κ. Μέι δεν ξέρει πώς ακριβώς να διαχειριστεί την ψήφο των Βρετανών υπέρ του Brexit, εφόσον ανήκει, όπως ο κ. Κόρμπιν, στην κατηγορία των επιφυλακτικών υποστηρικτών της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε. Είναι όμως τέτοια η πολιτική απαξίωση του κ. Κόρμπιν και του Εργατικού Κόμματος ώστε η κ. Μέι αντιμετωπίζεται απ’ όλους ως η απόλυτη κυρίαρχος στην πολιτική σκηνή. Σε περίπτωση που υπάρξει οποιαδήποτε εμπλοκή στη διαδικασία του Brexit και πάει η κ. Μέι σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οι Συντηρητικοί θα ενισχύουν εντυπωσιακά τη θέση τους έναντι των Εργατικών.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Σουλτς ανακοίνωσε προ ημερών την πρόθεσή του να μη διεκδικήσει την παραμονή του στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αλλά να επιστρέψει στην πολιτική ζωή της Γερμανίας. Πρώτος του στόχος είναι να ηγηθεί της λίστας των Σοσιαλδημοκρατών στις εκλογές για την ανάδειξη της κυβέρνησης του κρατιδίου της Βορείου Ρηνανίας - Βεστφαλίας, που θα πραγματοποιηθούν την άνοιξη του 2017, και στη συνέχεια να ηγηθεί των Σοσιαλδημοκρατών στις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017, διεκδικώντας το αξίωμα του καγκελαρίου. Η απόφαση για τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017 δεν έχει επισημοποιηθεί, προετοιμάζεται όμως στο παρασκήνιο.

Το δημοσκοπικό ποσοστό του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος είναι της τάξης του 22%-23%. Εάν δεν αλλάξει, οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες θα έχουν να επιλέξουν μεταξύ της συμμετοχής τους σε μια ακόμη κυβέρνηση υπό την ηγεσία της κ. Μέρκελ και του περάσματος στην αντιπολίτευση. Εκτιμάται ότι ο κ. Σουλτς θα μπορούσε να ανεβάσει το ποσοστό του κόμματος μερικές μονάδες, όχι για να καλύψει την απόσταση από τους Χριστιανοδημοκράτες που προηγούνται αλλά για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις δημιουργίας εναλλακτικού κυβερνητικού σχήματος με τη συνεργασία Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων, ενδεχομένως και της Αριστεράς. Το σενάριο αυτό έχει σχετικά μικρές πιθανότητες πραγματοποίησης και οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν ότι οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες δεν θα μπορέσουν να αμφισβητήσουν την κυριαρχία της κ. Μέρκελ και των Χριστιανοδημοκρατών.

Στην Ισπανία το Σοσιαλιστικό Κόμμα υποχρεώθηκε να δεχτεί τον σχηματισμό κυβέρνησης μειοψηφίας της κεντροδεξιάς υπό τον Μαριάνο Ραχόι για να αποφύγει την περιπέτεια της συνεργασίας με τους Podemos. Στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις οι Σοσιαλιστές κατέγραψαν ιστορικά χαμηλά ποσοστά, της τάξης του 21%-22%. Επιπλέον, διχάστηκαν μεταξύ εκείνων που επιθυμούν τη διατήρηση του παραδοσιακού πολιτικού συστήματος που αναπτύχθηκε τα τελευταία 40 χρόνια και εκείνων που επεδίωκαν τη ρήξη μέσα από την κυβερνητική συνεργασία με το κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς Podemos, το οποίο εξασφάλισε, σε συνεργασία με την Ενωμένη Αριστερά, το 20% των ψήφων στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. 

Τελικά οι Σοσιαλιστές επέτρεψαν τον σχηματισμό κεντροδεξιάς κυβέρνησης μειοψηφίας, αφού υποχρέωσαν σε παραίτηση τον πρόεδρο του κόμματος κ. Σάντσες, ο οποίος δεν απέκλειε τη συνεργασία με τους Podemos. Η συρρίκνωση της εκλογικής τους απήχησης συνδυάζεται με τη διάσπαση των στελεχών και των υποστηρικτών τους και τους οδηγεί σε παραπέρα αποδυνάμωση.

Την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου κρίνεται η πολιτική τύχη του Ματέο Ρέντσι, του τελευταίου επιτυχημένου της ευρωπαϊκής κεντροαριστεράς, σε ό,τι αφορά τις μεγάλες χώρες της Ευρωζώνης. Ο κ. Ρέντσι πηγαίνει σε ένα δύσκολο δημοψήφισμα επιδιώκοντας την έγκριση της συνταγματικής αναθεώρησης, η οποία θα υποβαθμίσει τον ρόλο της Γερουσίας και θα δίνει στο πρώτο κόμμα σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για μία πενταετία, ακόμη και με εκλογικό ποσοστό της τάξης του 25%-30%. 

Στις προτάσεις Ρέντσι αντιτίθενται οι άλλες πολιτικές δυνάμεις και η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, του οποίου ηγείται. Είναι πολύ πιθανό να χάσει το δημοψήφισμα και να παραιτηθεί, εφόσον, όπως ο ίδιος λέει, χωρίς τη συνταγματική αναθεώρηση δεν θα μπορεί να είναι αποτελεσματικός πρωθυπουργός. Ενδεχόμενη πολιτική πτώση του κεντροαριστερού μεταρρυθμιστή ηγέτη θα στερούσε από την ευρωπαϊκή κεντροαριστερά τον τελευταίο λαμπερό και κατά πολλούς επιτυχημένο ηγέτη της.

Η πολιτική πτώση των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών είναι θεαματική και μπορεί να γίνει τρομακτική σε περίπτωση που το πολιτικό κενό καλύψουν οι λαϊκιστές της σκληρής και της άκρας Δεξιάς, όπως ο Μπέπε Γκρίλο του Κινήματος Πέντε Αστέρων και ο Σαλβίνι της Λέγκας του Βορρά στην Ιταλία.