Τεστ αντισωμάτων: Ίσως το κλειδί για επιστροφή στην κανονικότητα

Με τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να πασχίζουν να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό, αλλά και να καταρτίσουν σχέδιο για restart της κοινωνίας, οι προτάσεις δείχνουν να επικεντρώνονται στα τεστ αντισωμάτων: μια εξέταση που δεν ανιχνεύει τον ίδιο τον ιό, αλλά τα μόρια που παράγει ως άμυνα το ανοσοποιητικό σύστημα. Θεωρητικά, τα αντισώματα αυτά γίνονται ανιχνεύσιμα στο αίμα αρκετές ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, ακόμη και σε ανθρώπους που δεν εμφάνισαν ποτέ συμπτώματα.

Τα τεστ αντισωμάτων είναι το βασικό όπλο στα σχέδια ανάκαμψης που συντάσσονται σε Ευρώπη και ΗΠΑ, ανέφερε την περασμένη εβδομάδα η «Washington Post». Η κεντρική ιδέα είναι πως όσοι διαθέτουν αντισώματα θα έχουν και ανοσία στον ιό, τουλάχιστον σε κάποιον βαθμό, επομένως μπορούν να επιστρέψουν πρώτοι στα καθήκοντά τους.

Στις ΗΠΑ, τα τεστ αντισωμάτων αναγνωρίζονται ως βασικό σημείο σε έκθεση με επικεφαλής τον Σκοτ Γκότλιμπ, πρώην επίτροπο της FDA (Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων), καθώς και στο σχέδιο που παρουσίασε ο Εζέκιελ Εμάνουελ, ένας από τους αρχιτέκτονες του Νόμου Προσβάσιμης Περίθαλψης επί Μπαράκ Ομπάμα. Στα τέλη Ιανουαρίου, επίσης, ο ερευνητής Τομ Ίγκλσμπι του Κέντρου Ασφάλειας Υγείας στο Johns Hopkins απηύθυνε έκκληση για «επείγουσα ανάπτυξη ορολογικών προγραμμάτων» (αναφέρεται στον ορό του αίματος όπου κολυμπούν τα αντισώματα).

Στη Γερμανία, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει εξετάσεις αντισωμάτων σε μεγάλη μελέτη 100.000 πολιτών, ασθενών και μη, και δεν αποκλείεται μάλιστα να χορηγεί πιστοποιητικά σε όσους βρεθούν θετικοί. Η ιδέα είναι ότι ο πληθυσμός θα χωριστεί στα δύο, σε αυτούς που κινδυνεύουν από τον ιό και σε αυτούς με ανοσία. Πολλοί εργαζόμενοι νοσοκομείων θα μπορούν να επιστρέψουν στα καθήκοντά τους και οι απλοί πολίτες που ξεπέρασαν τον κίνδυνο θα μπορούν να βοηθήσουν τους υπόλοιπους. Αυτό είχε συμβεί εξάλλου στην επιδημία Έμπολα στην Αφρική, όπου όσοι επέζησαν της ασθένειας και ανέπτυξαν αντισώματα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη φροντίδα των ασθενών και στη λειτουργία της κοινωνίας.

Επιπλέον, τα τεστ αντισωμάτων θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για τη συμπεριφορά του ίδιου του κορονοϊού, καθώς μπορούν να αποκαλύψουν πόσοι τελικά μολύνθηκαν και ποια είναι η θνησιμότητα της πνευμονίας Covid-19. Οι πληροφορίες αυτές θα έχουν κρίσιμη σημασία στις αποφάσεις για άρση των περιορισμών στη μετακίνηση, άνοιγμα των σχολείων και επιστροφή στην καθημερινότητα.

Υπάρχουν όμως και παγίδες. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η μαζική διάθεση εκατομμυρίων τεστ μπορεί να συναντήσει πρακτικά και επιστημονικά προβλήματα, όπως συνέβη και με τα τεστ RT-PCR που χρησιμοποιούνται για διάγνωση της ενεργού λοίμωξης. Υπάρχουν επίσης πολλές άγνωστες παράμετροι, όπως ποιο επίπεδο αντισωμάτων επαρκεί για ανοσία ή πόσο αυτή διαρκεί. Υπάρχει εξάλλου η ανησυχία για ψευδώς θετικά αποτελέσματα, λόγω αντισωμάτων που στοχεύουν άλλους κορονοϊούς, του απλού κρυολογήματος. Σε μια μικρή μελέτη του 1990 οι εθελοντές μολύνθηκαν εκ νέου με έναν κορονοϊό του απλού κρυολογήματος έναν χρόνο μετά την πρώτη έκθεση, χωρίς όμως να εκδηλώνουν συμπτώματα – ένδειξη ότι τα αντισώματα διαρκούν πάνω από 12 μήνες.

Τα ερωτήματα που μένει να απαντηθούν είναι πολλά και κάθε χώρα θα μπορούσε να εφαρμόσει διαφορετικό μοντέλο μαζικών εξετάσεων. Σε αυτό το παγκόσμιο πείραμα οι πρώτες απαντήσεις αναμένονται τις επόμενες εβδομάδες από την κομητεία του Σαν Μιγκέλ στο Κολοράντο των ΗΠΑ, όπου και οι 8.000 κάτοικοι θα υποβληθούν σε τεστ αντισωμάτων που προσφέρει δωρεάν στις αρχές η εταιρεία United Biomedical. Όπως είπε στην «Washington Post» η Μέι Μέι Χου, συνδιευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, «στόχος μας είναι να εξετάσουμε ολόκληρη τη χώρα».