Οι μύθοι της χοληστερόλης

Η χοληστερόλη, βασικό δομικό στοιχείο του οργανισμού, θεωρείται η σοβαρότερη απειλή για την υγεία μας. Είναι δυνατόν η φύση να έκανε ένα τόσο τραγικό λάθος, εφοδιάζοντάς μας με μια θανατηφόρα ουσία;

Ο Δρ Ρολάδος Παύλου, στο βιβλίο του «ΚΕΤΟ Θεωρία & Πράξη Α’ Τόμος: Οι 10 μύθοι της χοληστερόλης», παρουσιάζει σε απλή, κατανοητή γλώσσα τους επικρατέστερους μύθους γύρω από τη χοληστερόλη.

Να αρχίσουμε ενδεχομένως με μία αστεία ερώτηση: Τι είναι η χοληστερόλη;

Καθόλου αστεία, αναδεικνύει ένα βασικό πρόβλημα της Θεωρίας Λιπιδίων-Καρδιάς, τη σύγχυση των εννοιών. Η χοληστερόλη είναι μια χημική ουσία, απόλυτα αναγκαία για την επιβίωση του ανθρώπινου (και οποιουδήποτε άλλου ζωικού) οργανισμού. Αποτελεί βασική πρώτη ύλη για τη μεμβράνη όλων των κυττάρων, πρώτη ύλη για το μονωτικό υλικό (μυελίνη) των νευρικών κυττάρων και πρώτη ύλη για πολλές από τις ορμόνες του οργανισμού μας.
Η εν λόγω Θεωρία μπερδεύει την ουσία αυτή με τα οχήματα που χρησιμοποιούνται για τη διακίνηση λιπαρών ουσιών (τριγλυκερίδια, χοληστερόλη, βιταμίνες, συνένζυμο Q10 κ.λπ.) στο αίμα, δηλαδή τη VLDL, την LDL και την HDL.

Η φύση δεν είναι ατελής;

Προφανώς και υπάρχουν ατέλειες στη φύση, τέτοιες όμως που να επιτρέπουν την επιβίωση και την αναπαραγωγή του ατόμου που τις φέρει. Στην κλίμακα της βιολογικής εξέλιξης (που αφορά εκατομμύρια χρόνια), αν η «ψηλή» χοληστερόλη ήταν εμπόδιο στην επιβίωση και στον ανταγωνισμό για την τροφή και την αναπαραγωγή, τα άτομα-φορείς σταδιακά θα εξαλείφονταν και αντίθετα θα επικρατούσαν όσα έχουν χαμηλή χοληστερόλη. Αντίθετα, τα άτομα με χαμηλή χοληστερόλη έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως σε κάποια σπάνια κλινικά σύνδρομα.

Αν είναι τόσο σημαντική η χοληστερόλη, γιατί την «πολεμάμε»;

Ο πόλεμος αυτός ξεκίνησε στα μέσα του 20ού αιώνα, με την προσπάθεια μιας ομάδας επιστημόνων να αποδείξουν πως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε κεκορεσμένα λιπαρά ή χοληστερόλη προκαλεί αύξηση της χοληστερόλης στο αίμα και κατά συνέπεια αύξηση του κινδύνου για καρδιαγγειακά. Η προσπάθεια αυτή, όπως αναλύω στο βιβλίο, ήταν εντελώς αντιεπιστημονική. Παρά τα ξεκάθαρα αντίθετα αποτελέσματα των ερευνών, κατάφεραν να επιβάλουν τη Θεωρία Λιπιδίων-Καρδιάς, που μετατράπηκε τελικά σε πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης με τις Διατροφικές Οδηγίες και τη Διατροφική Πυραμίδα το 1977. Στην ουσία, δεν θα ήταν δυνατόν να επιβληθεί έναντι άλλων θεωριών που κυκλοφορούσαν την ίδια εποχή και που ενοχοποιούσαν τη ζάχαρη και τα σπορέλαια, εάν δεν υποστηρίζονταν παρασκηνιακά από τις βιομηχανίες ζάχαρης, σπορελαίων, αναψυκτικών και low-fat. Αργότερα, στα τέλη του 20ού αιώνα, προσχώρησε στο μέτωπο αυτό και η φαρμακοβιομηχανία. Τα φάρμακα ελάττωσης της χοληστερόλης υπήρξαν τα πιο κερδοφόρα φάρμακα στην ιστορία της ιατρικής και αυτήν τη στιγμή χορηγούνται καθημερινά σε περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη.

Τι είναι η κετογονική διατροφή και, αντίστοιχα, η διαλειμματική νηστεία;

Τόσο η κετογονική διατροφή όσο και η διαλειμματική νηστεία στηρίζονται στην ενεργοποίηση ενός δεύτερου καυσίμου στον οργανισμό, των κετονών, που προέρχονται από τη διάσπαση λίπους. Στην κετογονική διατροφή χρησιμοποιούνται ως υπόστρωμα τα λιπαρά που προέρχονται από τη διατροφή, ενώ στη διαλειμματική νηστεία ο οργανισμός αξιοποιεί την εσωτερική του αποθήκη λίπους. «Κλειδί» στη διαδικασία αυτή είναι να ελαττωθούν τα επίπεδα ινσουλίνης του οργανισμού, ώστε να απελευθερωθεί η παραγωγή κετονών. Η ινσουλίνη εκκρίνεται από το πάγκρεας ως ανταπόκριση στην πρόσληψη υδατανθράκων (ζάχαρης, γλυκών, αμύλου) και στην ουσία λειτουργεί ως διακόπτης του μεταβολισμού, ψηλή ινσουλίνη σημαίνει καύση γλυκόζης, χαμηλή ινσουλίνη σημαίνει καύση κετονών. Γι’ αυτό και το βασικότερο στοιχείο της κετογονικής διατροφής είναι η δραστική μείωση των υδατανθράκων. Και εδώ συναντάμε έναν ακόμα μεγάλο μύθο, πως η γλυκόζη είναι το μοναδικό και αναγκαίο καύσιμο του οργανισμού μας. Δεν υπάρχει ελάχιστο ημερήσιο συνιστώμενο όριο γλυκόζης, γιατί πολύ απλά τη γλυκόζη που μπορεί να χρειαστεί ο οργανισμός μπορεί να την παράγει από πρωτεΐνες, λιπαρά κ.λπ. Ο δυτικός πολιτισμός είναι κατακλυσμένος από υδατάνθρακες! Μπορεί να πιστεύουμε πως τρώμε υγιεινά ή ισορροπημένα ή «λίγο απ’ όλα», αλλά το 80% των προϊόντων στα σουπερμάρκετ περιέχει πρόσθετη ζάχαρη. Και σε αυτό έπαιξε σημαντικό ρόλο η εκστρατεία ενάντια στη χοληστερόλη και τα λιπαρά.

Η διατροφική κέτωση, η στροφή δηλαδή του μεταβολικού διακόπτη στην καύση κετονών, είναι κυρίαρχος μεταβολικός μηχανισμός σε λαούς με διατροφή ψηλών λιπαρών, όπως οι Εσκιμώοι ή οι Μασάι, αλλά υπήρξε και έκτακτος μεταβολικός μηχανισμός σε περιόδους μη διαθεσιμότητας υδατανθράκων στη φύση, όπως τον χειμώνα ή σε περιόδους μετανάστευσης, ξηρασίας κ.λπ.

Τι είναι αυτό που σας ώθησε στη συγγραφή του βιβλίου;

Κάθε γιατρός οφείλει να μελετάει τα επιστημονικά στοιχεία και να αμφισβητεί ξανά και ξανά όσα θεωρούσε δεδομένα. Η αφορμή για τη στροφή μου στη μελέτη γύρω από τη χοληστερόλη και την κετογονική διατροφή και διαλειμματική νηστεία ήταν η ίδια η κλινική μου εμπειρία, ξεκινώντας από τον στενό μου προσωπικό περίγυρο και τον εαυτό μου. Όταν με τη διατροφή χαμηλών υδατανθράκων βλέπεις, ανεξάρτητα από τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης, να βελτιώνονται όλοι οι αξιόπιστοι δείκτες υγείας και να αναστρέφονται σοβαρές χρόνιες παθήσεις, αναγκάζεσαι να ξανασκύψεις στα δεδομένα και να αμφισβητήσεις τη Θεωρία Λιπιδίων-Καρδιάς, την οποία η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών θεωρεί δεδομένη.

Τι μπορείτε να μας πείτε για τους δύο επόμενους τόμους;

Ο δεύτερος τόμος καταπιάνεται με τους υδατάνθρακες και το πώς συνδέεται η ψηλή κατανάλωσή τους με μεγάλες σύγχρονες χρόνιες εκφυλιστικές παθήσεις, όπως η παχυσαρκία, η αρτηριακή υπέρταση, ο διαβήτης, ο καρκίνος, το Αλτσχάιμερ. Ο τρίτος τόμος είναι μια ενδελεχής παρουσίαση της κετογονικής διατροφής και διαλειμματικής νηστείας τόσο στο θεωρητικό επίπεδο όσο και στο πρακτικό, της καθημερινής διατροφής.

Από πού μπορούμε να προμηθευτούμε το βιβλίο σας;

Το βιβλίο το εξέδωσα ο ίδιος και καταρχάς το διαθέτω μέσα από την ιστοσελίδα www.ketoactually.gr. Σύντομα θα διατίθεται και από μεγάλα βιβλιοπωλεία.